طرح مسئله : امروزه تجربه زندگی، تجربه امکانات و تجربه چگونه زیستن، تجربه‌ای است که در درون ساختارها شکل گرفته و تکرار میشود . مردان و زنان درگیر زندگی در سراسر دنیا تجربه‌های متفاوتی از چگونه زیستن را از سر می‌گذرانند، بخش اعظم این تجارب در درون ساختارهایی شکل میگیرد که از قدیم‌الایام تاکنون، به صور گوناگون وجود داشته‌اند. طبقه اجتماعی یکی از آن ساختارها محسوب میشود و سبک زندگی همان نوع تجربه‌ای است که بدان اشاره شد. «جامعه‌شناسانی که ماشین زمان را متوقف کرده‌اند و با تلاش فراوان (در دوران مدرنیته و سرمایه‌داری) وارد موتورخانه آن شده‌اند تا نقش طبقه را در مسیرتاریخ پیدا کنند، می‌گویند که نتوانسته‌اند جای طبقه را پیدا کنند، آنها فقط توانسته‌اند افراد بی‌شماری را با مشاغل، درآمدها و سلسله مراتب متفاوت مشاهده کنند (Thompson , 1968 : 939). البته آنها درست می‌گویند، چرا که طبقه اجتماعی یک بخش از ماشین نیست بلکه طرز کارکردن و حرکت آن است . جامعه‌شناسان با هر دیدگاه و مشرب فکری، در راه شناخت جامعه ناچارند دست به گروه‌بندی انسانها، مفاهیم و حتی رویکردها بزنند. قدمت برخی از این دسته‌بندی‌های شناخته شده به قبل از جامعه‌شناسی برمی‌گردد. بی‌شک طبقه اجتماعی چنین ویژگی را در تمایز با دیگر مفاهیم دارا میباشد . بخش بزرگی از تألیفات جامعه شناسان به طبقه اجتماعی و پیامدهای آن در زندگی اجتماعی اختصاص داده شده است. برخی از جامعه‌شناسان درمورد علل و عوامل ایجاد چنین ساختاری بحث‌های فراوان مطرح نموده و بسیاری دیگر ، زندگی اجتماعی انسانها را در طبقات مختلف مورد بررسی قرار دادهاند، فرصت‌های زندگی، سلامت جسمانی و روانی آموزش، شیوه‌های تربیتی یا سبک والدین و در نهایت سبک زندگی از جمله شاخص‌هایی هستند که بارها در تقابل با طبقه اجتماعی قرارداده شده‌اند. از دهه 70 تاکنون بحث‌های متفاوت و گسترده‌ای در خصوص سبک زندگی به مثابه یک مفهوم مدرن صورت گرفته است . مفهوم سبک زندگی دارای حوزه‌های گسترده مطالعاتی است که یکی از این حوزه‌ها مطالعات فراغت است. چالش‌های تئوریک و سنجش‌های گسترده‌ای حول این موضوع صورت گرفته اما در یک دسته‌بندی می‌توان گفت که دو رویکرد به این مفهوم از همه مباحث و رویکردهای دیگر متمایزند. رویکرد اول سبک زندگی را به عنوان متغیر و شاخصی جهت سنجش طبقه اجتماعی درنظر گرفته و به تعبیری سبک زندگی را متغیر وابسته تعریف نموده که تغییراتش بسته به متغیرهایی چون جنس، سن، طبقه اجتماعی و . . . میباشد. رویکرد دوم با اعتقاد به اینکه شالوده‌های ساختاری (بخصوص طبقاتی) در جامعه معاصر به واسطه تغییرات بسیار گسترده و ژرف از هم گسسته‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که سبک‌زندگی‌امری نیست که در نتیجه عضویت گروهی ، طبقاتی یا استمرار کنش‌های اجتماعی فرد به او تفویض شود بلکه فرد در جامعه مدرن مختار است سبک زندگی خود را به طور مداوم و روزمره بیافریند و در فعالیتهای خود به صورت آشکاری مورد حفاظت و پشتیبانی قراردهد. بنابراین در این دیدگاه اعضای جامعه مدرن کلان شهر به کمک موقعیت یا ویژگیهای ساختاری آنها تبیین نمی‌شوند. محقق با درک تغییرات گسترده مدنظر پست مدرنیتها و حتی بخشی از نظریات مدرن درخصوص مفاهیم طبقه اجتماعی و سبک زندگی، در رساله فوق سعی دارد به پاسخ چند سئوال دست یابد. پرسش اصلی رساله اینست که در اوضاع و احوال فعلی کلان شهری مثل تهران آیا می‌توان خطوط تمایز و تشابه سبک‌های زندگی را براساس متغیرهای ساختاری تبیین نمود. برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 115 نوشته شده توسط : مدیر سایت
فـهـرسـت مـطـالـب صفحه
ـ فهرست عکسها
ـ فهرست نقشه ها
ـ فهرست جداول
فـصـل اول
ـ مـقـدمـه ـ طـرح مسئله ـ سئولات تحقیق ـ اهـمـیـت تـحـقـیـق ـ اهداف تحقیق ـ انگیزه تحقیق ـ ابزار تحقیق ـ جامعه مورد مطالعه ـ مبهمات و مشکلات تحقیق ـ زمان پژوهش ـ روش تـحـقـیـق ـ چـارچـوب نـظـری ـ پـیـشـیـنـه تحـقـیـق ـ مفاهیم و اصطلاحات
1ـ1ـ مـقـدمـه تاریخ ایران در طول قریب 2500 سال و حتی بیشتر (قریب 2800 سال) و تا زمان سلسله پهلوی، همواره حکومت ایلات و قبایل بوده است. یک ایل، مثلاً قاجارها، روی کار میآمدند و پس از مدتی به دلایل مختلف از عرصه حکومت حذف می‌شد و جای خود را به ایل دیگر می‌دادند. این آمدن و رفتن‌ها پس از استقرار اسلام در میان مردم ایران نیز تداوم یافت تا به عصر پهلوی رسید. در دوره پهلوی و در زمان حکومت رضاشاه بود که اولین سلسله حکومتی که پایه ایلی و قبیلهای نداشت در ایران روی کار آمد. با توجه به ساختار اجتماعی و سیاسی و قدرت رؤسای ایلات و قبایل ایران و نیز اینکه اغلب ایلات و عشایر ایران به خصوص در اواخر عصر قاجار مسلح بودند، رضا شاه همواره از قدرت ایلات و حرکت آنان نگران بود، تصمیم گرفت که به اسکان آنان اقدام نماید. اسکان یک ایل، عشیره و یا یک قبیله به نوعی شکستن ساختار اجتماعی و خرد کردن بافت قدرت در آنان تلقی می‌شد و به این ترتیب دولت می‌توانست آسان‌تر بر ایلات و قبایل غلبه یافته و با سهولت بیشتری آنان را خلع سلاح نموده و آنان را در کل آسان‌تر در کنترل خود درآورد. طرح اسکان عشایر که با شیوه زندگی آنها علیالاصول، مغایرت فراوانی داشت با مقاومت اغلب آنان مواجه گردید ولی دولت مرکزی به تدریج این مقاومتها را در هم شکست و کم و بیش بر قدرت عشایر فایق آمد. پس از انقلاب اسلامی به رغم آنکه حدود 50 سال از اولین طرح‌های اسکان عشایر و مقامت ایلات و قبایل مختلف می‌گذشت و شرایط در این زمان بسیار تغییر کرده بود، دولت باز هم به دلایل مختلفی که بیشتر می‌توان به دلایل امنیتی و اقتصادی در آنها در اولویت باشد موضوع اسکان عشایر را در برنامه خود قرار داده که آخرین آنها نیز لایحه برنامه چهارم توسعه است که به آن اشاره و پرداخته شده است. کوچندگی ظاهراً قدیمی‌ترین شیوه‌های زیست در ایران بوده است و به نظر می‌رسد در دورانی بسیار قدیم، قبایل کوچنده عشایری بیشتر جمعیت ایران را تشکیل می‌دادند. اما با توجه به کوچندگی و در حال کوچ بودن این جمعیت به صورت گسترده و دائم، تقریباً تخمین زدن آمار و ارقام مربوط به این جمعیت بسیار مشکل به نظر می‌رسد. با توجه به تغییر و تحولات اخیر در جامعه ایران و حتی با تاثیرپذیری از از تحولات جهانی، تعداد این عشایر کوچنده بسیار کاهش یافته است و امروزه به حدود 2% رسیده است. با توجه به پتانسیل‌های موجود عشایر کشور در جهت تولید مواد مصرفی و صنایع مورد نیاز مردم و همچنین جاذبه‌های فرهنگی و مردم‌شناسی آنان، تاکنون این ظرفیت‌ها از سوی مسؤولان نادیده گرفته شده به گونه‌ای که عشایر در حال حاضر دارای مشکلات بی‌شماری هستند. مطالعه و پژوهشهای اقتصادی در جوامع سنتی و عشایری که اساس اقتصادی آن بر پایه دامداری بوده است و امروزه با تغییراتی کشاورزی و سایر مشاغل در کنار آن قرار گرفته است، از جمله موضـوعات مهم در مردم‌شناسی است که این امر، باب جـدیدی را در مطالعه این جوامع، علاوه بر مردم‌شناسی ایلات و عشایر، گشوده است که آن مردم‌شناسی اقتصادی عشایر است که به تجدید نظر در برخی از مفاهیم اقتصادی در میان عشایر میپردازد. از جمله این مفاهیم می‌توان به «اقتصاد تأمین بقاء» (طبیبی، 1371 :165) اشاره نمود. چنین اقتصاددانانی که از نظر وی این اصطلاح را به کار بردهاند در برخورد با پژوهشها و تحقیقهای انسانشناسانه به این امر واقف گشتهاند که نیازهای معنوی نیز در اقتصاد این جوامع بسیار تأثیرگذار هستند. در مطالعه جوامع عشایری می‌توان پیوستگی میان ارزشهای اقتصادی را با سایر ارزشهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را مشاهده نمود و از سویی دیگر نتایج اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را در سیستم تولید و فعالیتهای اقتصادی مختلف مؤثر دانست. یکی از مهمترین بحثهایی که در رابطه با عشایر می‌توان عنوان نمود بحث اسکان عشایر است. در گذشته در شهرستان مُهر تعداد عشایری که قشلاق خود را در این شهرستان میگذراندند بسیار فراوان بودهاند، اما امروزه فقط تعداد اندکی از این عشایر زمستانها را در این منطقه به سر میبرند و تعداد آنها سال به سال در حال کاهش است. در شکل وسیعتر آن، این مسأله در سایر نقاط نیز قابل مشاهده است. در قرن نوزدهم جمعیت عشایری بین 25 تا 50 درصد از کل جمعیت ایران را تشکیل میداده است. این تعداد در اوائل قرن نوزدهم به 2/30 درصد از کل جمعیت ایران را شامل میشده است (صفینژاد، 1375 :41) تعداد کل عشایر ایران در سرشماری سال 1355 به 14 درصد می‌رسد. در آخرین سرشماری عشایر کوچنده کشور این آمار کمتر از 2 درصد بیان شده است (بلوکباشی، 1382 : 39) . این کاهش جمعیت عشایری ایران در این سالها را می‌توان نتیجه مستقیم اسکان عشایر دانست. در تحقیق حاضر سعی بر آن است به جنبه‌های ویژهای از این اسکان در شهرستان مُهر در میان دستهای از عشایر قشقایی بپردازیم. 2ـ1ـ طـرح مـسـالـه دربند «ی» ماده 30 برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسکان عشایر به عنوان یکی از راهحلهایی که می‌تواند برای جمعیت عشایری سودمند و مفید واقع شود، مطرح گردیده است. در این بند اسکان عشایر به این صورت پیشنهاد شده است: «ساماندهی اسکان عشایر از نظر اقتصادی، معـیشتی و اشـتغال با حـفظ توانمندی های تولید مسکن، ایـجاد امـکانات زیر بنایی و خدمات رسانی به میزان حداقل پنجاه درصد (50%) از جمعیت عشایر». (مهاجر،1382) در این بند چنین به نظر میآید که سیاست گام به گام و تدریجی اسکان عشایر به صورتی در نظر گرفته شده است که برای نیمی از آنها کارایی دارد و از این رو مسائلی مانند مسکن، خدمات عمومی و زیربنایی مد نظر واقع شده است. همچنین باید در نظر داشت که اینکه به جمعیت اسکان داده شده خدماتی داده شود یک امر است و اینکه اصولاً جمعیت عشایری را به اجبار اسکان دهند یک امر دیگر. امـا اصـولیتریـن سـئوالاتـی که در رابـطه با ایـن مطلـب قابل بیان میباشـد به شـرح ذیل است: · عشایر که علیالاصول کوچنده و دامپرور هستند، با اسکان و تغییر شیوه زندگیشان امکان تداوم زندگی دارند؟ · اصولاً اسکان و یکجانشینی بر تولید و زندگی این گروه تاثیر منفی نمیگذارد؟ · اینکه اساساً اسکان و یکجانشینی در کل به سود آنها بوده است و آنها از این امر راضی هستند یا نه؟ نکته دیگر اینکه طبق قانون نمی‌توان افراد به سکونت در جایی و یا عدم امکان اقامت مجبور ساخت (مگر در موارد استثنایی). در مورد این مطلب باید عنوان شود که در بین مسیر‌هایی که عشایر از آنها کوچ میکردند، معمولاً برخی از عشایر از مسیر‌هایی عبور میکردند که خسارات و آسیبهای فراوانی از سوی دامهای عشایری به مزارع و زمینهای کشاورزی اطرافشان وارد میآوردند که در بسیاری از موارد باعث نزاع و درگیری این کوچندگان و یکجانشینان آسیب دیده می‌شد. حال باید پرسید که آیا عشایر اصولاً علاقه به اسکان دارند؟ به ویژه آنکه بسیاری از آنان سرزمینهای بسـیار وسیعی را از دسـت میدهنـد و به زندگی در زمـین کوچک محدود میشوند . لذا باید از آنها در مورد این مسأله تحقیق و بررسی شود و میزان رضایت آنان در مورد اسکان از خلال این گونه تحقیقات حاصل آید. در این تحقیق سعی خواهد شد با شناخت زمینه‌های سنتی و تاثیرات تحولات جدید بر ساخت‌های سنتی، ساخت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و . . . عشایر مورد بررسی واقع شود. همچنین آنچه در این جا حائز اهمیت جلوه می‌کند، میزان و نوع پذیرش این تحولات از سـوی این عشایر، طی این تحولات و نوآوری‌ها و در طول زمان و روند اسکان آنان است. همچنین برای بررسی بهتر سعی خواهد شد مقایسه‌ای میان اوضاع و احوال عشایر و ایلات در زمینه‌های مختلف صورت پذیرد و قواعـد[1] کلـی زندگی آنها قبل و بعد از اسکان مورد بررسی واقع شود. به دلیل آنکه کلیه جنبه‌های زندگی عشایـر، همراه با یکجانشـین شدن آنان دستخوش تغییر شده به گونـه‌ای، صورت‌های مختـلف زندگی آنها نیز متحول شد، شناخت این تغییر و تحولات می‌تواند ما را با زندگی و روند نوآوری، پیشـرفت و توسعه عشایر آشنا سازد. مهمترین مسأله‌ای که در اینجا می‌تواند مورد شناسایی واقع شود، میزان و نوع رابطه‌ای است که ایلات و عشایر با روستانشینان و شهرنشینان اطراف خود دارند. به دلیل متفاوت بودن فرهنگ زندگی و معیشت عشایر و ایلات با شهر نشینان و روستائیان، تلاقی و برخورد این دو فرهنگ و این دو دسته در نوع خود بسیار حایز اهمیت است، هرچند که ممکن است دیگر امروزه نتوانیم عشایر و ایلات یکجانشین را در فرهنگی خارج از فرهنگ روستایی جای دهیم، اما به دلیل متفاوت بودن پایه‌های اولیه و اساسی فرهنگی این اقوام و این دسته‌ها و آداب و رسوم و نوع معیشت و دیگر زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی این دو دسته، باز هم، تفاوتهای عمیقی در سراسر زندگی آنان قابل مشاهده است، یکی از اساسی‌ترین مباحث تحقیق، پرداختن به این جنبه‌های مختلف زندگی عشایر و ایلات یکجانشین با روستاهای اطراف و نوع برخورد و تماس این دو دسته با یکدیگر خواهد بود که با این وجود بسیاری از ابهامات مختلف برای ما روشن خواهد شد. در زندگی روزمره ما، آنچه که بیش از هر عامل دیگری در شکل دادن به جنبه‌های مختلف آن تاثیر دارد فرهنگ است. فرهنگ درون یک جامعه یک جریان تاریخی است که از نسلهای پیشین به ما رسیده است و جنبه تاریخی بودن آن کاملاً محرز است، زیرا دائماً در حال حرکت است و پیوسته در حال دگرگون ساختن خود، اعضایش، محیطش و سایر فرهنگهایی که با آنها در ارتباط است از آنجا که چنین دگرگونی هایی باعث تغییرات در روابط اجتماعی بین انسانها می‌گردند بررسی آنها امری ضروری است. «همه جوامع در هر زمان و در هر حال در کشاکش نسبی تنش‌های مخصوص خود هستند هر جامعه را می‌توان به صورت صحنه رویارویی و تأثیرات متقابل دو نیرو فرض کرد. یکی نیرویی که مردم را به طرف تغییر می‌کشاند دیگری نیرویی که آنان را به حفظ وضع موجود وامی‌دارد نیروی اول تلاش می‌کند که برای استقرار خود توازن نیروی دوم را به هم بزند و دومی سعی دارد، تا اولی را از رسیدن به مقصود باز دارد. از آن جا که گرایش به تغییر، اصل بنیادین فرهنگ است همیشه نیروی نوآور با کنار زدن تدریجی یا سریع نیروهایی که حافظ وضع موجود هستند جایی برای خود باز می‌کنند و موجب تغییر می‌گردد» (فاستر، 1378: 45). هم چنین «بررسی های انسانشناسی و جامعه‌شناسی حاکی از آن است که عوامل مختلفی چون اختراعات، اکتشافات، نوآوری‌های (مادی یا ایدئولوژیکی)، افزایش جمعیت، تحولات اکولوژیکی، جنگ، تماس فرهنگ‌ها و غیره همگی در تغییرات فرهنگی دخالت دارند، روی هم رفته عوامل تغییر و تحول یا داخلی‌اند یا از خارج سرچشمه گرفته و در نتیجه تماس بین جوامع به فرهنگ های دیگر راه می‌یابند اصولاً تجربه نشان داده است که جوامع دارای تکنولوژی پیشرفته، دیگر جوامع را تحت تأثیر قرار می‌دهند» (امان‌الهی، 1362: 103). بنابراین می‌توان گفت انقلاب تکنولوژیکی جریانی است که از دو قرن پیش تاکنون، تغییرات عمیقی در جامعه غربی و در دنیا بوجود آورده است، جریان صنعتی شدن، رشد شهرنشینی، افزایش تولید و سرعت در وسایل ارتباطی و حمل و نقل و غیره، تنها تظاهرات خارجی یا پدیده‌های ظاهری انقلاب صنعتی محسوب می‌گردند و در حقیقت مجموعه حیات اجتـماعی و انسـانی از این انقـلاب مـتأثر گردیـده اسـت. زنـدگی خـانـوادگـی، زندگـی مذهـبی، ادبیات، هنر، پوشاک و غیره همه و همه عمیقاً و سریعاً در مدت زمان بسیار کوتاهی دستخوش دگرگونی قرار گرفته‌اند و امروزه نیز انقلاب تکنولوژیک ادامه دارد. عشایر ایران از جمله اقشار مختلف ایران هستند که در چند دهه اخیر به دلایل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گوناگون در میان آنها تغییرات و نوآوری‌های شدیدی در زمینه‌های مختلف به وقوع پیوسته است که زندگی آنان را دگرگون کرده است. با اشاعه نوآوری‌ها و ورود تکنولوژیهای مدرن که پس از اجرای اصلاحات ارضی و وقوع انقلاب اسلامی رخ داد، از جمله گسترش وسایل ارتباط جمعی، ابزار و وسایل تکنولوژیکی، تأسیس مدارس نوین، احداث جاده‌ها، تأسیس ادارات دولتی و انتقال قدرت به دولت، تغییراتی عمده در حوزه‌های مختلف پدیدار گشته است . تغییر و تحولاتی که در زندگی عشایر ایران به صورت کلی شکل گرفته است، همزمان با چندین عامل اساسی بوده است که برگرفته از دلایل سیاسی است که توسط حکومت‌ها رخ داده است. از مهمترین این دلایل به قدرت رسیدن رضاخان است که با طرح اسکان عشایر، تحولاتی را در رابطه با عشایر ایران به وجود آورد که این مسئله تنازعاتی را میان عشایر با دولت مرکزی شکل داده بود. در زمان پهلوی دوم، هر چند که دوباره تا حدودی رؤسا و خوانین عشایر توانستند نظامهای ایلی را دوباره به وجود آورند، اما اصلاحات ارضی در این زمان در جنبه‌های متفاوتی تحولات عشایر را دامن می زد. اصلاحات ارضی به دلیل تغییر در تقسیم‌بندی زمینهای مالکان بزرگ که از خوانین شهرستان بودند، با زیر و رو کردن ساخت‌های سنتی همراه شد که همین امر تنازعاتی را برای خوانین، اربابان و مالکان عمده با دولت مرکزی به همراه داشت. روی هم رفته این تنازعات در زندگی عشایر تغییرات عمیقی را شکل داده بود. در آخرین مرحله نیز همزمان با انقلاب ایران در سال 1357 هجری خورشیدی تغییرات بیسابقهای در ایلات و عشایر ایران به وجود آمد که بیشتر این تحولات برخواسته از نیازهای عشایر نیز ادعاهای مسؤولین انقلاب در توجه به مناطق محروم بود. 3ـ1ـ پـرسـش هـای تـحـقـیـق · آیا یکجانشین شدن عشایر منطقه به لحاظ اقتصادی به سود آنها بوده است؟ · چه تفاوتهای اساسی در مشاغل و فعالیتهای اقتصادی عشایر منطقه در دو دوره قبل و بعد از اسکان صورت گرفته است؟ · پس از اسکان جامعه عشایری مورد مطالعه، چه تشابهاتی با یکجانشینان منطقه پیدا کرده است؟ · تغییرات اقتصادی چه تحولاتی در زندگی عشایر منطقه به وجود آورده است؟
4ـ1ـ اهـمـیـت و ضـرورت تـحـقـیـق ضرورت و اهمیت هر پژوهش به نتایج و فوائد نظری و عملی آن برمی‌گردد یعنی از یک طرف به پیشرفت تفکر علمی و از طرف دیگر به شناخت واقعیتها مربوط میشود تا با توجه به شرایط خاص هر جامعه بتوان برنامه‌ها و طرح‌های مفیدی جهت بهبود و اصلاح آن برنامه‌ریزی و طراحی کرد. بنابراین با توجه به این موارد بیان شده، نکات اساسی و حائز اهمیت در این بررسی به شرح زیر میباشد: هر جامعه ای بر اساس شرایط منحصر به فردی که دارد، دارای ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و . . . است که با سایر جوامع و محیط‌های اطرافش جدا میشودکه همین تفاوتها به گونه ای هویت آن جامعه را در زمینه های مشخص شکل می دهد. به عبارتی دیگر، همین تفاوتهایی که در خصیصههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و. . . وجود دارد، هویت ویژه آن جامعه است. از آنجایی که در این مطالعه شناخت فعالیتهای اقتصادی جامعه مورد بررسی مد نظر ما است، مطالعه و شناخت هویت اقتصادی این جامعه می‌تواند رهنمودی مفید برای ما در این راه باشد. تفاوت در نوع معیشت در میان عشایر مورد مطالعه با دیگر جوامع اطراف خود، از این جملهاند. دامداری در میان عشایر همواره از اصلی‌ترین راه های امرار معاش بوده است، در صورتی که دامداری به شکلی که در بین عشایر مورد مطالعه قابل مشاهده است، هیچگاه در میان یکجانشینان اطرافشان قابل رؤیت نیست. در مورد اسکان ایلات و عشایر مختلف موجود در سطح کشور تاکنون تحقیقات مختلفی صورت گرفته است که اغلب به بررسی همین امور پرداخته‌اند. در این تحقیقات بیشتر به سطح رضایتمندی و پیامدهای مختلف اسکان از دیدگاه عشایر و ایلات اسکان‌یافته شده پرداخته‌اند که این امر تحولات و پیامد های اسکان را به جوامع مورد مطالعه که عشایر هستند و نیز به جامعه دانشگاهی انعکاس می‌دهد. از سویی دیگر چنین تحقیقاتی می‌تواند به مسئوولینی که در صدد کمک و تجهیز این دسته از عشایر هستند می‌تواند بسیار سودمند و مثمر ثمر واقع گردد و آنان را در این امر یاری رساند. در چند دهه اخیر تغییر و تحولات فراوانی به به وقوع پیوسته است که در بسیاری از موارد موجب نوآوریهایی در ساخت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گردیده است و از سویی دیگر، زمینههایی در این ساخت‌ها موجب تغییر و دستخوش شده‌اند و جنبههایی نیز به کلی از بین رفتهاند و دیگر کارایی گذشته را ندارند. به عنوان نمونه، دامداری یکی از اساسی‌ترین راه‌های امرار معاش در میان عشایر همواره به چشم میخورده است، اما امروزه به مانند گذشته چنین فعالیتهایی دیده نمیشود و تغییرات اساسی در این شکل و قالب کلی این فعالیتها رخ داده است و دامداری به صورت دامپروری درآمده است که در روستای کریم‌آباد به خـوبی قابـل مشـاهده اسـت. بـنابرایـن با توجه به به این تغییرات و از بین رفتن بسیاری از زمینه‌های اقتصادی در میان عشایر، باید به جمع آوری این میراث کـهن و در حال نابودی بپردازیم . با چنین بررسیهایی می‌توان از مشکلات و نابسامانیهای جوامع عشایری تا حدودی آگاه شویم و یا اینکه تغییرات به وجود آمده در آن جوامع را بهتر بشناسیم که در این میان یکی از جنبههایی که در آن چنین تغییراتی رخ داده است، فعالیتهای اقتصادی و معیشتی است. این شناخت و آگاهی می‌تواند زمینه را برای برنامه‌ریزی مؤثرتر در مورد عشایر فراهم آورد. همانگونه که میدانیم این گونه برنامهریزیها باید با نیازها، ارزشها و هنجارهای جامعه مورد نظر منطبق باشد. در صورت انطباق است که چنین برنامه‌هایی مورد پذیرش و قبول این افراد واقع میشود. زندگی به صورت کوچندگی در گروههای مختلف از جمله ابتداییترین اشکال زندگی بشر در طول تاریخ بیان شده است و قدمتی چند هزار ساله دارد. جوامع کوچنده و گلهدار نوعی از جوامعیاند که با محیط زیست سازگاری دارند. در این گونه جوامع چهارپایان از اصلی‌ترین منابع امرار معاش محسوب میشوند و ابعاد گلهها، میزان قدرت آنان را نشان می‌دهد. گرایشی مردسالارانه در این جوامع دیده میشود که ناشی از ماهیت متحرک و پر جنب و جوش زندگی شبانی آنان است و علاوه بر آن فعالیتهای عمده اقتصادی در میان این جوامع خصلتی مردانه دارد[1]. بنابراین این گروههای کوچنده، فرهنگ و سنت طولانی را به همراه خود به دنبال میکشند. از این توقف چنین حرکاتی در قالب اسکان در یک زمان به این فرهنگ چند هزار ساله خاتمه می دهد. بنابراین ثبت این گونه زندگی و استفاده از فرهنگ آنها برای اشکال بعدی زندگی آنان می‌تواند در شکلدهی آسان‌تر زندگی آینده آنان بسیار به کار آید. 5ـ1ـ اهـداف تـحـقـیـق ـ هـدف کـلـی ـ بررسی و مقایسه نوآوری‌های شغلی در میان عشایر اسکان‌یافته شهرستان مُهر ـ اهـداف جـزئی ـ بررسی رابطه میان یکجانشینی با توسعه فعالیتهای شغلی در میان عشایر منطقه ـ مقایسه دو دوره قبل از اسکان با دوره پس از اسکان به لحاظ فعالیتهای اقتصادی و شغلی در میان عشایر منطقه ـ بررسی رابطه میان عشایر مورد مطالعه با روستاییان اطراف در ارتباط با تبادلات اقتصادی در دو دوره قبل و پس از اسکان در شهرستان مُهر 1ـ برای اطلاعات بیشتر ر ک به: نولان، پاتریک و گرهارد لنـسکی، 1380، جامـعه‌های انسانی، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کلان، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، نشر نی برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 131 نوشته شده توسط : مدیر سایت
دانشگاه تهراندانشکده علوم اجتماعیگروه پژوهش علوم اجتماعیپایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشدعلوم اجتماعی گرایش پژوهش علوم اجتماعیموضوع :تبیین جامعه شناختی عوامل مؤثر بر سرقت نوجوانان(مطالعه موردی شهر کرمانشاه)استاد راهنما :دکتر علیرضا محسنی تبریزیاستاد مشاور : دکتر رحمت الله صدیق سروستانینگارش :*******برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : چکیده تحقیق پژوهش حاضر به بررسی جامعه شناختی عوامل موءثر بر سرقت نوجوانان در کرمانشاه می پردازد. بزهکاری و انحراف نوجوانان و جوانان مساله ای است که از دیر باز در جوامع انسانی وجود داشته است. در جامعه کنونی ایران،سرقت یکی از انحرافاتی است که به طور مکرر اتفاق می افتد و در بین جرائم نوجوانان، بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است. این تحقیق با رویکردی ترکیبی به مطالعه موضوع سرقت نوجوانان پرداخته است. مبنای نظری تحقیق،تئوری های همنشینی افتراقی سادرلند،تئوری کنترل اجتماعی هیرشی،تئوری احساس محرومیت نسبی ، تئوری شرایط آنومیک خانواده ویلیام گود می باشد.روش تحقیق از نوع روش علی –مقایسه ای است و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است.جامعه آماری شامل دو گروه است: 1- گروه تجربی که شامل کلیه سارقین نوجوان است که در کرمانشاه مرتکب سرقت می شوند 2- گروه کنترل شامل دانش آموزانی است که در بین سنین 12تا18 سال قرار دارند و در شهر در کرمانشاه مشغول به تحصیل هستند .حجم نمونه 192 نفر است که 96نفر نوجوانان سارق و 96نفر نوجوانان غیر سارق است نتایج تحقیق نشان می دهد که :
کلید واژه ها: بزهکاری،سرقت، از هم گسیختگی خانوادگی ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی ، پیوند اجتماعی ، احساس محرومیت اجتماعی ، همنشینی افتراقی فهرست مطالب فصل اول – کلیات تحقیق صفحه مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 1-1-طرح و بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………….. 2-1-ضرورت و اهمیت مساله ……………………………………………………………………………………………………… 3-1-سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 4-1-اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………. فصل دوم – مروری بر مبانی نظری و تجربی موضوع 1-2- بزهکاری ، تعریف ، انواع ……………………………………………………………………………………………………. 1-1-2- انواع جرم (بزهکاری ) کودکان و نوجوانان……………………………………………………………………. 2-1-2- تعریف سرقت و انواع آن ………………………………………………………………………………………………. 3-1-2- تفاوت ماهیت ارتکاب جرم نوجوانان با بزرگسالان……………………………………………………….. 2-2- مبانی نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………. 1-2-2- نظریه اصالت ساخت و کارکرد……………………………………………………………………………………….. 1-1-2-2- تئوری دورکیم……………………………………………………………………………………………………………. 2-1-2-2- تئوری کجروی مرتون………………………………………………………………………………………………… 2-2-2- تئوری پیوند افتراقی سادرلند………………………………………………………………………………………… 3-2-2- تئوری انتقال فرهنگی…………………………………………………………………………………………………….. 4-2-2- تئوری ناکامی منزلتی کوهن………………………………………………………………………………………….. 5-2-2-تئوری فرصت های نابرابر کلوارد و اوهلین…………………………………………………………………….. 6-2-2- تئوری کنترل اجتماعی هیرشی……………………………………………………………………………………. 7-2-2- تئوری پدیدارشناسی کجروی………………………………………………………………………………………… 8-2-2 -تئوری انتخاب عقلانی و تفسیرهای موقعیتی جرم …………………………………………………….. 9-2-2- تئوری آنومی و ساختار خانواده……………………………………………………………………………………… 10-2-2- تئوری برچسب زنی و عکس العمل اجتماعی…………………………………………………………… 11-2-2- تئوری محرومیت نسبی……………………………………………………………………………………………….. 3-2- مروری بر مبانی تجربی موضوع………………………………………………………………………………………….. 4-2- چارچوب نظری (رویکرد ترکیبی)………………………………………………………………………………………. 5-2- فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. فصل سوم – روش شناسی تحقیق 1-3- متغیر مستقل و وابسته تحقیق…………………………………………………………………………………………… 2-3- تعریف مفهومی و عملیاتی تحقیق……………………………………………………………………………………… 3-3- روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………… 4-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………. 5-3- واحد تحلیل………………………………………………………………………………………………………………………….. 6-3- روش نمونه گیری ………………………………………………………………………………………………………………. 7-3- پیش آزمون و سنجش اعتبار و پایایی ……………………………………………………………………………… 8-3- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………………… فصل چهارم- یافته های تحقیق 1-4- توصیف داده ها …………………………………………………………………………………………………………………… 2-4- تعین تفاوت ها بر حسب متغیرهای مستقل بین دو گروه تجربی و کنترل……………………. 1-2-4-آزمون فرضیات اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………….. 2-2-4-آزمون فرضیات فرعی تحقیق………………………………………………………………………………………….. فصل پنجم- نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات 1-5- نتایج تئوریکی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………… 2-5- ارائه پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………….. 1-2-5- پیشنهادات عملی……………………………………………………………………………………………………………. 2-2-5- پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………….. فصل ششم – فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………….. – پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………………………
فهرست صفحه جدول (1-1)تعداد پرونده های مختومه سرقت به ازای هر ده هزار نفر ………………………………….. جدول (2-1)میانگین تعداد پرونده مختومه به ازای هر هزار نفر در استانهای کشور………………. جدول(3-1)توزیع نسبت سرقت انجام شدهدر هر یک صد هزار نفر جمعیت در استانها……….. جدول (4-1) سرقت های عادی بر حسب نوع …………………………………………………………………………… جدول (5-1) آمار مقایسه ای سرقت نوجوانان و زیر مجموعه های آن…………………………………….. جدول (1-2) رابطه فرضیه های اصلی تحقیق و چارچوب نظری ……………………………………………. جدول (2-2) رابطه فرضیه های اصلی تحقیق و چارچوب نظری ……………………………………………. جدول (1-3)ابعاد شاخص پیوند اجتماعی…………………………………………………………………………………… جدول(2-3) گویه های سنجش دلبستگی به والدین…………………………………………………………………. جدول (3-3)گویه های سنجش دلبستگی به مدرسه…………………………………………………………………. جدول (4-3) گویه های سنجش میزان گرفتاری و مشغولیت ………………………………………………….. جدول (5-3) گویه های سنجش میزان اعتقاد و باور………………………………………………………………….. جدول (6-3) گویه های سنجش میزان تعهد اجتماعی ……………………………………………………………. جدول (7-3) گویه های سنجش میزان همنشینی با کجروان …………………………………………………. جدول (8-3) گویه های سنجش شاخص پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده………………………….. جدول (9-3) گویه های سنجش میزان از هم گسیختگی خانواده……………………………………………. جدول (10-3) گویه های سنجش میزان احساس محرومیت اجتماعی……………………………………. جدول(11-3) طرح اصلی پژوهش علی- مقایسه ای………………………………………………………………….. جدول(12-3) میزان آلفای کرونباخ شاخص های تحقیق(میزان پایایی)…………………………………… جدول (1-4)توزیع پاسخگویان سارق برحسب سن…………………………………………………………………… جدول (2-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق برحسب سن………………………………………………………….. جدول (3-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب تحصیلات…………………………………………………………. جدول (4-4)توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب تحصیلات…………………………………………………….. جدول (5-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب سابقه زندان داشتن اعضای خانواده………………. جدول (6-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب سابقه زندان داشتن اعضای خانواده ………… جدول (7-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب نوع اعضای سابقه دار زندان……………………………….. جدول (8-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق برحسب نوع اعضای سابقه دار زندان………………………… جدول (9-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب تحصیلات پدر…………………………………………………….. جدول (10-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان تحصیلات پدر…………………………………. جدول (11-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب تحصیلات مادر………………………………………………… جدول (12-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب تحصیلات مادر…………………………………………….. جدول (13-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان درامد خانواده …………………………………………. جدول (14-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان درامد خانواده…………………………………….. جدول (15-4): توزیع پاسخگویان سارق برحسب زنده بودن پدر…………………………………………………… جدول (16-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب زنده بودن پدر …………………………………………….. جدول (17-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب نوع شغل پدر……………………………………………………… جدول (18-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب شغل پدر ……………………………………………………. جدول (19-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب زنده بودن مادر ………………………………………………… جدول (20-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب زنده بودن مادر ………………………………………….. جدول (21-4) توزیغ پاسخگویان سارق برحسب وضعیت طلاق والدین……………………………………….. جدول (22-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب وضعیت طلاق والدین ……………………………….. جدول (23-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب اعتیاد والدین…………………………………………………….. جدول (24-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب اعتیاد والدین………………………………………………. جدول (25-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب تعداد اعضای خانواده ……………………………………….. جدول (26-4): توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب تعداد اعضای خانوده …………………………………. جدول (27-4) توزیع پاسخگویان برحسب نوع شی مسروقه ……………………………………………………….. جدول (28-4) توزیع پاسخگویان نوع مقصر در سرقت نوجوان از نظر نوجوان…………………………… جدول (29-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب زمان وقوع سرقت…………………………………………….. جدول (30-4) توزیع پاسخگویانسارق برحسب سابقه دستگیری ………………………………………………… جدول (31-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب سابقه فرار از مدرسه …………………………………….. جدول (32-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب سابقه فرار از مدرسه………………………………… جدول(33-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب ترک تحصیل و مردودی………………………………….. جدول (34-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب ترک تحصیل و مردودی…………………………… جدول (35-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان دلبستگی به والدین…………………………….. جدول (36-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان دلبستگی به والدین………………………… جدول (37-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان دلبستگی به مدرسه…………………………….. جدول (38-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق برحسب میزان دلبستگی مدرسه……………………….. جدول (39-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان گرفتاری……………………………………………… جدول (40-4): توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان گرفتاری ……………………………………… جدول (41-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان اعتقاد و باور ……………………………………… جدول (42-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان اعتقاد و باور ………………………………. جدول (43-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان تعهد اجتماعی …………………………………. جدول (44-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق برحسب میزان تعهد اجتماعی ………………………… جدول (45-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی خانواده ……….. جدول (46-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده ………. جدول (47-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان پیوند اجتماعی ……………………………….. جدول (48-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق برحسب میزان پیوند اجتماعی ………………………. جدول (49-4): توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان همنشینی با کجروان……………………. جدول (50-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان همنشینی با کجروان……………… جدول (51-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان محرومیت نسبی ………………………….. جدول (52-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان احساس محرومیت نسبی………. جدول (53-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان از هم گسیختگی خانواده ………….. جدول (54-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان از هم گسیختگی خانواده……… فهرست نمودارها نمودار (1-2)مدل نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………. نمودار(1-4): توزیع پاسخگویان سارق بر حسب سن………………………………………………………………….. نمودار (2-4): توزیع پاسخگویان غیرسارق بر حسب سن…………………………………………………………. نمودار(3-4)توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان تحصیلات…………………………………………………. نمودار(4-4): توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان تحصیلات…………………………………………. نمودار (5-4) توزیع نوجوانان سارق برحسب سابقه زندان رفتن اعضا………………………………………. نمودار (6-4) توزیع نوجوانان غیر سارق برحسب سابقه زندان رفتن اعضا……………………………….. نمودار(7-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب اعضای سابقه دار خانواده………………………………….. نمودار(8-4)توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب نوع اعضای سابقه دار خانواده………………………… نمودار (9-4): توزیع پاسخگویان سارق تحصیلات پدر………………………………………………………………. نمودار (10-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق تحصیلات پدر………………………………………………………. نمودار (11-4) توزیع پاسخگویان سارق تحصیلات مادر…………………………………………………………….. نمودار(12-4) : توزیع پاسخگویان غیر سارق تحصیلات مادر…………………………………………………….. .نمودار(13-4) توزیع پاسخگویان سارق بر حسب میزان درامد خانواده …………………………………. .نمودار(14-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان درامد خانواده ………………………………. نمودار(15-4) توزیع پاسخگویان سارق ا برحسب زنده بودن پدر………………………………………………. نمودار(16-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب زنده بودن پدر…………………………………………… نمودار(17-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب شغل پدر…………………………………………………………. نمودار(18-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق بر حسب شغل پدر…………………………………………………… نمودار(19-4) : توزیع پاسخگویان سارق برحسب زنده بودن مادر……………………………………………… نمودار(20-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب زنده بودن مادر…………………………………………… نمودار(21-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب وضعیت طلاق والدین………………………………………… نمودار(22-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب وضعیت طلاق والدین………………………………….. نمودار(23-4)توزیع پاسخگویان نوجوانان سارق برحسب اعتیاد……………………………………………….. نمودار(24-4): توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب اعتیاد والدین…………………………………………………. نمودار(25-4) توزیع پاسخگویان برحسب تعداد اعضای خانواده نوجوانان سارق…………………………… نمودار(26-4) توزیع پاسخگویان برحسب تعداد اعضای خانواده نوجوانان غیرسارق……………………….. نمودار(27-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب شی مسروقه…………………………………………………………… نمودار(28-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب اینکه چه کسی را در ارتکاب سرقت می داند…….. نمودار(29-4)توزیع پاسخگویان سارق برحسب زمان وقوع سرقت………………………………………………….. نمودار(30-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب سابقه دستگیری…………………………………………………. نمودار (31-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب سابقه فرار از مدرسه………………………………………….. نمودار(32-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب سابقه فراراز مدرسه………………………………………. نمودار(33-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب سابقه ترک تحصیل و مردودی…………………………… نمودار(34-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب سابقه ترک تحصیل و مردودی……………………….. نمودار(35-4)توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان دلبستگی به والدین وخانواده……………………. نمودار(36-4):توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان دلبستگی به والدین……………………………… نمودار(37-4): توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان دلبستگی به مدرسه…………………………………. نمودار(38-4)توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان دلبستگی به مدرسه………………………………. نمودار (39-4):توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان مشغولیت درفعالیت ………………………………….. نمودار(40-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان مشغولیت در فعالیت ……………………………. نمودار(41-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان اعتقاد به جامعه ………………………………………… نمودار(42-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان اعتقاد به جامعه…………………………………… نمودار(43-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان تعهد اجتماعی…………………………………………… نمودار(44-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان تعهد اجتماعی…………………………………….. نمودار(45-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی خانواده…………………… نمودار (46-4) توزیع پاسخگویان غیر سارق برحسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی خانواده…………… نمودار (47-4) توزیع پاسخگویان سارق بر حسب میزان پیوند اجتماعی……………………………………… نمودار(48-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان پیوند اجتماعی……………………………………. نمودار(49-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان همنشینی با کجروان………………………………………. نمودار(50-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان همنشینی با کجروان……………………………………. نمودار(51-4) توزیع پاسخگویان سارق برحسب میزان احساس محرومیت اجتماعی………………………………. نمودار(52-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق بر حسب میزان احساس محرومیت اجتماعی………………………. نمودار(53-4) توزیغ پاسخگویان سارق برحسب میزان از هم گسیختگی خانواده………………………………… نمودار(54-4) توزیع پاسخگویان غیرسارق برحسب میزان از هم گسیختگی خانواده…………………………… مقدمه مساله بزهکاری و کجروی کودکان و نوجوانان از دیر باز در جوامع انسانی مورد توجه صاحب نظران بوده است. در جوامع کنونی انسانی بحث بزهکاری کودکان و نوجوانان به یکی از حادترین و پیچیده ترین مسایل اجتماعی در آمده است . پیدایش جوامع و ارتکاب جرم با یکدیگر قرین و همزاد بوده اند ، هنگامی که این معضل(بزهکاری) در میان اطفال و نوجوانان امروز که سازندگان اجتماع فردایند ریشه می دواند نگرانی و بیم بیشتر می شود.در واقع این موضوع یکی از مسایل پیچیده و ناراحت کننده ای است که توجه بسیاری از محققین،جامعه شناسان،جرم شناسان،روانشناسان وصاحب نظران امر را به خود معطوف کرده است. در چند سال اخیر جامعه ایران با دگرگونی و تغییرات و تحولات بسیاری مواجهه بوده است و به شکل کیفی و کمی روند انحرافات،کجروی ها و ناهنجاری های موجود در کشور به شکل معنی داری در حال افزایش بوده است . به طوری که صفحه حوادث روزنامه ها،مجلات و آمارهای ارائه شده توسط مسوولین کشور این روند رو به رشد را به خوبی نشان می دهد. این روند افزایشی در کشور باعث نگرانی عمومی شده است و نشانگر تزلزل و بیسامانی در نظام اجتماعی است که خود می تواند معرف و شاخصی از نابسامانی و ناامنی و بحرانی شدن جامعه باشد.این تحقیق در پی آن است تا به پدیده سرقت نوجوانان به عنوان یکی از اشکال اصلی بزهکاری کودکان و نوجوانان بپردازد. همیشه این جوان نیست که به دنبال بزه می رود بلکه زمینه های اجتماعی تشکیل دهنده عواملی است که جوان را به بزهکاری می کشاند.می توان گفت که بیشتر بزهکاران،آسیب دیدگان بهنجار یک جامعه نابهنجاراند.یعنی افرادی که از نظر روانی طبیعی و بهنجاراند ولی به علت شرایط نابهنجار جامعه دست به بزهکاری می زنند،آستانه مقاومتشان در مقابل مسایل و عوامل اجتماعی کم است.برخی بزهکاری را زاییده اجتماع و عوامل اجتماعی می دانند و معتقدند که چون انطباق جوانان با محیط به صورت مثبت انجام نمی گیرد از راه خلاف کاری و بزهکاری می خواهند با جامعه هماهنگ گردد(پوریانی1382) . در نگاه اول شاید خانواده را مقصر اصلی در کجرفتاری نوجوانان بدانیم ولی باید دانست که خانواده به تنهایی نمی تواند امر هدایت و جامعه پذیری فرزندان را بر عهده بگیرد چرا که خانواده یک نهاد اجتماعی است و تحت تاثیر سایر نهادها و ساختار اجتماعی قرار دارد. بنابراین مطالعه در موضوع کجرفتاری های کودکان و نوجوانان لازم است از مرزهای خانواده فراتر رود و به جایگاه نهاد خانواده در جامعه توجه کرد . رفتار ، افکار و اعمال آدمی تحت تاثیر عوامل اجتماعی است که فرد در آن زندگی می کند ،بنابراین عمدتاٌ رفتار انسانها تحت تاثیر شرایط اجتماعی است . کجروی نوجوانان موضوعی است که دارای زمینه ها و بستر های اجتماعی است. با عنایت به این امر که رویکردهای جامعه شناختی انحراف و جرم را پدیده ای فردی نمی دانند و بدان به مثابه واقعیتی اجتماعی می نگرند ، رساله حاضر نیز بنا به انتساب رشته ای و الزام مشرب نظری با قرار دادن موضوع مطالعاتی خود در رویکردهای جامعه شناختی به دنبال بررسی علل و عوامل اجتماعی موثر بر سرقت نوجوانان پسر در شهر کرمانشاه است. توجه جامعه شناسی انحرافات به مطالعه بزهکاری نوجوانان از هنگامی آغاز شد که طیف گسترده ای از رفتارهای نابهنجار نظیر مصرف داروهای مخدر،تخریب اموال عمومی و خصوصی و اوباشگری بعد از مسابقات فوتبال ، مصرف بیش از اندازه مشروبات الکلی،رفتار نامشروع جنسی و فرار از خانه و مدرسه در بین جوانان شایع شد.این قبیل انحرافات اجتماعی نه فقط به دلیل این که اشکال جدیدی از انحرافات در جامعه تلقی می شوند ، اهمیت دارند بلکه ارتکاب چنین رفتارهایی می تواند مقدمه ای برای ارتکاب جرائم شدید نظیر سرقت مسلحانه و قتل گردیده و بزهکار امروز را به مجرم فردا تبدیل کند(احمدی 129:1384). در همه جوامع مسئله نظم و امنیت اجتماعی هم برای دولت و حاکمیت وهم برای مردم مسئله مهمی بوده است. روابط آدمیان در جامعه برنظم و قاعده های خاصی استوار است و شیوه های رسمی و غیررسمی نظارت وکنترل اجتماعی برای حفظ نظم و امنیت اجتماعی تدارک دیده شده است.به طور کلی،جامعه شناسی به عنوان یک رشته دارای دو مساله اساسی است:یکی مساله نظم که در منابع جامعه شناسی به مساله هابزی معروف است،دوم مساله تغییر که به مساله مارکسی معروف شده است (چلبی 1375: 11). اساس نظم اجتماعی بر شناخت و عمل به انتظارات متقابل و ایفای نقشهای اجتماعی استوار است. بطور کلی درهمه جوامع بشری نظم اجتماعی به شیوه های نظارت رسمی و غیررسمی تامین می شود، با وجود این در همه جوامع بشری هم افرادی وجود دارند که از قواعد عموماً پذیرفته شده رفتار، تخطی می کنند در واقع اکثر مردم حتی اگر بطور خیلی جزئی هم باشد هنجارها را نقض کرده اند. هر روزه ما چه در محیط اطراف خود و چه از طریق رسانه ها و روابط با دیگران از مسائل مختلفی چون قتل،سرقت، آدم ربایی، ترافیک، جنگ، آلودگی های زیست محیطی، تورم، افزایش خشونت، بیکاری، تجاوز به عنف، اختلاس، ارتشاء، افزایش مصرف الکل و مواد مخدر و. . . اطلاع پیدا می کنیم،حال ممکن است نسبت به بعضی ازآنها احساس ناراحتی و نگرانی داشته باشیم و نسبت به بعضی دیگر احساس تنفر و انزجار و نسبت به مواردی هم بی تفاوت باشیم و هیچ واکنشی نداشته باشیم. در این میان سرقت یا دزدی یکی از رایج ترین جرایم در همه جوامع بوده و هست. در جامعه فعلی ایران نخستین جرم در میان پسران نوجوان بزهکار سرقت است و یکی از جرایمی است که بسیار اتفاق می افتد و اهمیت نسبی آن در میان مجموعه جرایم رو به فزونی است.به طوری که رشد کمی و کیفی این آسیب اجتماعی مشهود است جداول زیر گویای این واقعیت است: (ادامه در فایل دانلودی) برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 109 نوشته شده توسط : مدیر سایت
دانشکده علوم اجتماعیعنوان پایان نامه:مطالعه سقط جنین های ارادی و تجربه زیسته زنان(مطالعه موردی زنان ساکن تهران)استاد راهنما:دکتر حمید عبداللهیاناستاد مشاور:دکتر محمد جلال عباسی شوازیدانشجو:*******رشته تحصیلی:مطالعات زنانبرای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : چکیده در کشور ایران همراه با تحولات اقتصادی واجتماعی چند دهه اخیر استفاده از سقط جنین های ارادی در کنار روشهای دیگر جلوگیری از بارداری بطور چشمگیری افزایش یافته است. بر اساس آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی در ایران، سالیانه 80 هزار سقط جنین ارادی صورت می پذیرد که بیشتر آنها غیر قانونی می باشد که گزارشات بالائی از سقط های غیر بهداشتی و متعاقب آن مرگ و میر مادران و بیماریهای ناشی از سقط های نا ایمن را به خود اختصاص می دهد. این مطالعه در پی آنست که هنجارها و ارزشهای اجتماعی و فرهنگی پنهان در رابطه با سقط جنین های ارادی که هم جامعه و هم خانواده در قبال آن سکوت اتخاذ کرده اند را روشن سازد و با در نظر گرفتن زنان به آنچه که در این مورد نادیده گرفته شده و مسائل مربوط به تجربه واقعی آنان از سقط جنین بپردازد. در این تحقیق جامعه آماری مورد نظر را بصورت هدفمند از میان زنان شوهرداری که تجربه سقط جنین ارادی داشته اند و در زمان مصاحبه ساکن تهران بوده اند، انتخاب کردیم. نمونه تحقیق نیز 26 نفر از زنانی می باشند که 20 نفر از آنان بطور تصادفی و 6 نفر نیز با روش گلوله برفی انتخاب شده اند. این مطالعه نشان می دهد که سقط جنین در جامعه ایران همچون گذشته تابو و ممنوع است و با آنکه زنان هنگام مواجه با حاملگی ناخواسته بدان مبادرت می ورزند از صحبت در مورد آن ترس دارند. نگرش اکثر مردم جامعه به سقط جنین زنان منفی بوده و زنی که سقط جنین کرده را گناهکار می دانند و او را سرزنش می کنند. اکثر زنان مورد مطالعه معتقد بودند چون کنترل باروری امری زنانه تلقی می شود، در نتیجه سقط جنین نیز تصمیمی زنانه است. از آنجایی که زنان تعداد کم فرزندآوری را پذیرفته اند به دلایل اجتماعی و اقتصادی و روحی_روانی هنگام مواجه با حاملگی ناخواسته جنین ناخواسته خود را سقط می کنند که بعلت آنکه امری غیر قانونی است معمولا به افراد ناوارد و غیر متخصص رجوع می کنند که در نهایت سلامت خود را به خطر می اندازند. در نتیجه تجدید نظر در قوانین مربوط به سقط جنین و بالا بردن آگاهی زوجین در نحوه استفاده از وسائل پیشگیری از بارداری می تواند در حفظ سلامت زنان و در نهایت کاهش سقط جنین های ناایمن و غیر بهداشتی موثر باشد. کلیدواژه: سقط جنین ارادی، روش کیفی، مصاحبه عمیق، آزادی اراده.
فهرست مطالب
مقدمه ………………………………………. فصل اول:کلیات تحقیق 1-1- بیان مساله و پیشینه تحقیق. 2 2-1- شیوع سقط جنین. 6 3-1- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………13 4-1- تعریف مفاهیم…………………………………………………………………………………………………………………………………..13 5-1- مشکلات و محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………………..16 فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 1-2- رهیافت محافظه کارانه. 19 2-2- رهیافت های اعتدالی. 20 1-2-2- نظریه هویت ناطق. 21 2-2-2- نظریه ارزش سرمایه. 21 3-2- رهیافت های فمینیستی. 22 1-3-2- نظریه آزادی اراده. 23 2-3-2- نظریه کنترل بر بدن. 24 فصل سوم: روش تحقیق 1-3- روش شناسی. 28 2-3- فنون جمع آوری داده. 28 1-2-3- مصاحبه عمیق(جامع). 29 2-2-3- استراتژیهایی برای مصاحبه و تحلیل گفت و شنود از دید زنان 30 3-3-مطالعه پدیدارشناسانه………………………………………………………………………………………………………………………..31 4-3- جامعه آماری و نمونه مورد بررسی . 34 5-3- متغیرهای مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………….35 1-5-3- سوالات زمینه ای…………………………………………………………………………………………………………………………35 2-5-3- سوالات موضوعی………………………………………………………………………………………………………………………….36
فصل چهارم: تحلیل داده های کیفی
1-3-4-اهداف سقط جنین. 43 2-3-4-دلایل سقط جنین. 44 3-3-4- دیدگان زن نسبت به( جنین)و انجام سقط جنین. 51 4-3-4- عکس العمل افراد خانواده. 52 5-3-4-نگرش افراد جامعه به سقط جنین. 56 1-5-3-4-تابوی سقط جنین. 60 2-5-3-4-نگرش مذهبی زنان در سقط جنین………………………………………………………………………………………….62 6-3-4- نقش زن در تصمیم گیری. 67 7-3-4- احساسات زن بعد ازسقط جنین. 71 1-7-3-4- احساس افسردگی و ناراحتی. 72 2-7-3-4- احساس گناه. 74 3-7-2-4- احساس سبکی و رهایی. 75 8-3-4- نگرش زنان به سقط جنین………………………………………………………………………………… ………………………76 1-8-3-4- سقط دوباره……………………………………………………………………………………………………………………………..78 9-3-4-نگرش زنان به جنین……………………………………………………………………………………………………………………..80 1-1-4-4- روشهای پیشگیری از حاملگی. 82 2-1-4-4- عدم استفاده یا استفاده ناکارآمد از روشهای جلوگیری از بارداری. 87 3-1-4-4- نحوه آشنایی با روشهای جلوگیری از بارداری. 90 2-4-4- روشهای انجام سقط جنین: تاریخچه روشها و متدهای سقط ارادی در جهان و ایران. 91 1-2-4-4-فنون و روشهای گوناگون برای فراهم کردن سلامت و ایمنی سقط جنین 94 3-4-4-هزینه سقط جنین. 100 4-4-4- مکان و فرد انجام دهنده سقط جنین. 100 5-4-4-عوارض سقط جنین……………………………………………………………………………………………………………………102
فصل پنجم:خلاصه و نتیجهگیری خلاصه و نتیجه گیری. 106 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………………..112 فهرست منابع منابع فارسی و لاتین. 115
فهرست جداول جدول 1-1- تخمین درصد سقط جنین های ناایمن برای گروههای سنی در مناطق مختلف…………………..8 4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………38 جدول 2-4- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب ویژگیهای جمعیتی- اجتماعی به تفکیک طبقه درآمدی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….38 1-2-4- توزیع پاسخگویان بر حسب گروههای سنی. 39 4-2-4- توزیع پاسخگویان بر حسب منبع تامین هزینه های زندگی 40 5-2-4- توزیع پاسخگویان بر حسب نحوه تصرف واحد مسکونی . 40 6-2-4- توزیع پاسخگویان بر حسب دیدگاه مذهبی. 41 جدول3-4- نگرشها و احساسات زنان در مورد سقط جنین. 42 جدول4-4- روشهای جلوگیری از حاملگی و سقط جنین و میزان هزینه و مکان انجام سقط جنین. 82 1-1-4-4- احتمال بارداری با استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری…………………………………………………86
مقدمه: این پایان نامه برای تحلیل سقط جنین های ارادی در ایران و با استفاده از روش شناسی کیفی و پدیدارشناسانه به نگارش درآمده است. با توجه به تحولات اقتصادی و اجتماعی چند دهه اخیر، استفاده از سقط جنین های ارادی در ایران بعنوان ابزار مکمل تنظیم خانواده در آمده است و بعنوان آخرین راه حل برای کنترل باروری بویژه ناخواسته آن می باشد. بر اساس برآورد غیر مستقیم سقط جنین های ارادی در ایران( آقایاری:1384، 34)، بطور متوسط هر زن ایرانی تا پایان دوران باروری خود کمی کمتر از 1 مورد سقط جنین ارادی را تجربه می کند(89/0)، که بیشتر این سقط ها غیر بهداشتی و غیر قانونی است که متعاقب آن مرگ و میر مادران و بیماریهای ناشی از سقط های نا ایمن را به خود اختصاص می دهد. در راستای درک پیامدهای خطرناک جسمی و روحی و مسائل مربوط به سقط جنین های ارادی که زنان با آن مواجهند، با استفاده از روش تحقیق کیفی(مصاحبه عمیق)، سعی می شود تا با به میدان آوردن زنان به آنچه در این مورد نادیده گرفته شده و مسائل مربوط به تجربه واقعی آنها از سقط جنین های ارادی بپردازد و با درنظر گرفتن عوامل اجتماعی و اقتصادی و روحی_روانی تاثیر گذار، به سقط جنین بعنوان یک پارادایم اجتماعی در نظر گرفت. مناسب ترین روش برای مطالعه سقط جنین از منظر زنان، روش پدیدار شناسانه است که تاکید بر تجربه زیسته زنان در مورد سقط ارادی شان می باشد. مطالعات انجام شده بیشتر پیرامون مسائل حقوقی و فقهی و پزشکی سقط جنین های ارادی بوده است و دیدگاه زنان بعنوان کسانی که آن را تجربه می کنند و در زندگی اجتماعی با مسئله آن مواجهند، مورد توجه نبوده است. پایان نامه حاضر در راستای رسیدن به شناخت تجربه زنان از سقط جنین های ارادی در 5 فصل تهیه شده است: در فصل اول به بیان مساله و اهمیت موضوع مورد بررسی و شیوع سقط جنین پرداخته می شود. در فصل دوم پیشینه بررسی در جهان و ایران و تاریخچه مختصری از سقط جنین و تاریخچه روشها و متدهای سقط جنین در جهان و ایران ارائه می گردد. در بخش پایانی فصل دوم چارچوب نظری مطرح می شود. در فصل سوم روش شناسی تحقیق و جامعه آماری و نمونه تحقیق و در فصل چهارم یافته های مصاحبه در بخش( توصیف جداول) و صحبت های زنان در مصاحبه آورده می شود. در فصل پنجم خلاصه و نتیجه گیری طرح می گردد.
بیان مساله و پیشینه تحقیق باروری بعنوان ظرفیت زیست شناختی زنان برای تولید مثل است. زنان همیشه مظهر قدرتهای مولد و زایش بوده اند (فریدمن،1383،ص37). برای قرنهای متمادی منزلت اجتماعی زن و پایگاه زن در درون خانواده بر اساس باروری اش تعیین می شد و فرزندان در خانواده منبع مهم حمایت اقتصادی و اجتماعی از والدین به شمار می رفتند. از ابتدای قرن بیستم الگوی سنتی خانواده با شتاب گرفتن روند تحولات اقتصادی و اجتماعی تدریجا رو به تغییر نهاد و این تحولات بر بافت سنتی خانواده تاثیرات مهمی گذاشت، عواملی مانند: فرصت های آموزشی و تحصیلی برای زنان، افزایش دسترسی به وسائل پیشگیری و اشتغال جدید فعالیت اقتصادی زنان اثرات بازدارنده ای بر باروری داشت (عباسی شوازی و عسگری ندوشن،1384، صص34-33). یافته های تجربی نشان می دهدکه تغییر قابل توجه رفتار باروری می تواند تا حد زیادی ناشی از تغییرات عمده ارزشی و نگرشی افراد در زمینه هایی چون تشکیل خانواده و ایده ال های فرزندآوری باشد(احمدنیا، 1383، ص 197). بر اساس تحقیق عبداللهیان(1383)، ارزش فرزندآوری طی روند عقلانی کردن نهاد ازدواج و روابط زناشویی دستخوش تغییر شده است. حدود90% از افراد مورد بررسی در تحقیق فوق اعتقاد داشتند که داشتن یک یا دو فرزند تعداد ایده آلی است و تنها 2% از افراد داشتن بیش از سه فرزند را ایده آل دانسته اند. این امر نشان دهنده آن است که دیدگاههای سنتی در خصوص تشویق به داشتن فرزند بیشتر عمومیت بسیار کمی دارد. طبق محاسبات میزان باروری در ایران، سطح باروری از 4/6 فرزند بطور متوسط برای هر زن در سال1365 به 8/2 فرزند در سال 1375 کاهش می یابد و امروز باروری در ایران نزدیک به 1/2 فرزند بطور متوسط برای هر زن می باشد( فولادی، 1383، ص 290). از دیرباز شایع ترین روشها برای کاهش کنترل موالید و جلوگیری از تولد فرزند ناخواسته سقط در کشور ایران نیز همراه با تحولات اقتصادی واجتماعی چند دهه اخیر استفاده از سقط جنین های ارادی در کنار روشهای دیگر جلوگیری از بارداری بطور چشمگیری افزایش یافته و سقط جنین به عنوان ابزار مکمل تنظیم خانواده در آمده است. با آنکه سقط جنین به عنوان یکی از عوامل مهم تاثیر گذار روی سلامت مادر و بطورکلی زنان هر جامعه ای است در بیشتر کشورهای در حال توسعه بویژه در آنهایی که سقط جنین به نحوی ازانحا با حساسیت اجتماعی و مذهبی و نیز موانع قانونی همراه میشود اطلاعات و داده های معتبر و موثقی در دست نبوده و در بیشتر موارد جمع آوری اطلاعات در مورد سقط جنین چه از نوع مطالعات پیمایشی و چه از نوع گزارشهای رسمی و یا کلینیکی از عدم دقت در اطلاعات رنج بر اساس آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی در ایران، سالیانه 80 هزار سقط صورت می پذیرد که بیشتر آنها غیر بهداشتی وغیر قانونی می باشد که گزارشات بالائی از سقط های غیر بهداشتی و متعاقب آن مرگ و میر مادران و بیماریهای ناشی از سقط های نا ایمن را به خود اختصاص در بخشی از تاریخچه کشورها مواردی که سقط جنین مجاز شمرده می شود شامل موارد زیر می باشد: -دخالت در حفظ سلامت زنان (در زمینه حفظ حیات) -حفظ سلامت جسمی زنان -حفظ سلامت روانی زنان -خاتمه دادن به حاملگی های ناشی از تجاوز یا زنای با محارم -حدس اختلال در جنین خاتمه دادن به حاملگی به دلیل اجتماعی یا خانوادگی(سازمان ملل،2002،ص8). در حالی که اکثر کشورهای توسعه یافته از جمله استرالیا، دانمارک، فرانسه، آلمان، ایتالیا و روسیه همه این کدها را در مورد اجازه سقط جنین پذیرفته اند. کشورهایی چون افغانستان، الجزایر، آنگولا، بنگلادش، شیلی، ایران، عراق و پاکستان در بیشتر موارد با این موارد مخالف اند و این در حالی است که رقم سقط جنین غیر قانونی و مرگ مادران در اثر سقط های ناایمن در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته بسیار بالاست(سازمان ملل،2002). در کشورهایی که قانون اجازه سقط جنین را نمی دهند زنان متمول می توانند در شرایطی سالم و ایمن جنین خود را سقط کنند اما زنان روستایی و یا زنان فقیر با رجوع به افراد ناکار آزموده و غیر متخصص جان خود را به خطر می اندازند (آلن گاتمچر، 1995،ص32). شیوع سقط جنین های ارادی میان زنان ایرانی آشکار می سازد که باید به این پدیده بعنوان مساله اجتماعی نگریست که علی رغم تحریم و منع قانونی و عرفی آن، زنان در برابر حاملگی های ناخواسته و بدون برنامه ریزی خود، به دلایل اقتصادی، اجتماعیو روحی_ روانی بدان مبادرت می ورزند. از آنجایی که اغلب سقط جنین های ارادی خارج از نظام قانونی صورت می گیرد گاه زنان خود را در معرض شرایط خطرناک و ناسالم قرار می دهند و پیامدهای جسمی، روحی، روانی آن شامل حال زنان می شود. در راستای درک پیامدهای خطرناک جسمی و روحی و مسائل مربوط به سقط جنین ارادی که زنان درگیر با آن می باشند و آنرا تجربه می کنند، سوال اصلی تحقیق حاضر این است که درک و تجربه زیسته[1] زندگی آن دسته از زنانیکه سقط جنین ارادی داشتند چگونه قابل فهم و شناخت است؟ آیا تجربه سقط جنین برای این دسته از زنان درک منحصر به فردی از این تجربه به بار آورده است؟ تا از این طریق به شناخت کیفیت سقط جنین زنان، دلایل و ترجیهات زنان برای سقط، قدرت انتخاب آنان در تصمیم گیری، نگرشهای مذهبی شان نسبت به سقط جنین و واکنش زنان به تحریم و سکوت آن بپردازد. این مطالعه در پی آنست که هنجارها و ارزشهای اجتماعی و فرهنگی پنهان در رابطه با سقط جنین های ارادی که هم جامعه و هم خانواده در قبال آن سکوت اتخاذ کرده اند را روشن سازد و با در نظر گرفتن زنان به آنچه که در این مورد نادیده گرفته شده و مسائل مربوط به تجربه واقعی آنان از سقط جنین بپردازد. درنهایت باید با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و اقتصادی و روحی_روانی تاثیر گذار بر سقط جنین و اثرات منفی سقط های نا ایمن بر سلامت زنان به آن به عنوان پارادایم اجتماعی و نه صرفا حقوقی و دینی نگریست. هدف این تحقیق آنست که با نگاه زنانه به سقط جنین به ابعاد پنهان این مساله اجتماعی پرداخته شود و به نحوی از آنحا سکوت تابویی آن شکسته شود. در نتیجه یک مطالعه ژرفانگر و پدیدار شناسانه برای درک تجربه زیسته زنان بهترین راه بررسی ابعاد پنهان این مساله می باشد تا از این طریق با تاملی بیشتر بر جنبه های پنهان سقط ارادی راهکارهایی جهت برخورد صحیح با این معضل تهدید کننده سلامت زنان فراهم شود تا در صورت حاملگی ناخواسته با تصویب قوانین تدابیری برای بهداشتی و ایمن نمودن آن اندیشیده شود چرا که زنان اولین قربانیان سقط های غیر قانونی و ناایمن اند.
شیوع سقط جنین بطور کلی هر ساله در جهان تقریبا 210میلیون زن حامله می شوند و 130میلیون از آنها کودکان زنده بدنیا می آورند و در حدود 80 میلیون از حاملگی ها بدون برنامه ریزی است. بعضی از زنان دوره حاملگیشان را ادامه می دهند در حالی که گروهی دیگر بطور غیر ارادی دچارسقط جنین می شوند و گروهی دیگر بطور ارادی سقط جنین می کنند (سازمان جهانی[2] بهداشت، 2004، ص 1) برآوردها نشان می دهد هرساله 45 میلیون از حاملگی ها (4/12%)، بطور ارادی خاتمه داد می شوند که 26 میلیون از آنها (7/57%)، بطور قانونی و 19میلیون از آنها (3/42%) خارج از سیستم قانونی انجام مواردی که خارج از حوزه نظارت قانونی صورت می گیرد اغلب بوسیله افراد غیر متخصص و یا تحت شرایط غیر بهداشتی و یا در شرایطی مشابه صورت می گیرد. این نوع سقط جنین ها که از آنها بعنوان سقط های نا ایمن یاد می کنند نوعی غفلت از مشکلات در زمینه مراقبت از سلامت و تندرستی در کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته می شود و که بوسیله بی کفایتی افرادی که اقدام به این امر سازمان بهداشت جهانی تخمین می زند که هرساله نزدیک به 68 هزار زن در جهان بخاطر سقط های نا ایمن جان خود را از دست می دهند و در حدو د 99درصد از این زنان در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند، جایی که سقط جنین در آن به وسیله قانون محدود شده وفاقد سرویسهای مراقبت از سلامت مادران می باشد(مسکه[3]،2006،ص2). در مجموع آن کسانی که بخاطر سقط های نا ایمن جان خود را از دست می دهند دهها نفر ازهزاران افرادی اند که رنجهای مزمن و جبران ناپذیری را بخاطر سقط های نا ایمن متحمل می شوند که حتی منجر به نازایی تعدادی از زنان می شود (سازمان جهانی بهداشت، 2004: ص2). علت اینکه سقط جنین بطور قانونی در بسیاری از کشورها محدود شده، بدلیل آنست که سطح زیاد حاملگی های نا خواسته، احتمال سقط های نا ایمن را افزایش می دهد (همان،ص4). براساس جدول شماره 1 به گفته چاوکین[4] که درکلینیک بهداشت جمعیت و خانواده در کلمبیا مشغول به کار بوده است، 25درصد از سقط جنین ها در آفریقا در میان زنان نوجوان رخ می دهد در مقایسه با 14درصد در آمریکای لاتین و کارائیب و 9درصد از این گروه سنی در آسیا ،زنان سنین 30 سال و بالاتر. 23درصد از سقط های نا ایمن را درآفریقا به خود اختصاص داده اند در حالیکه در آسیا 42درصد از سقط های نا ایمن را این گروه سنی به خود اختصاص دادهاند و در آمریکای لاتین و کارائیب این رقم 34درصد میباشد (مسکه،2006،ص2). برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 140 نوشته شده توسط : مدیر سایت
)سوابق تجربی موضوع آنچه به عنوان سابقه تجربی موضوع می توان عنوان کرد بحثهایی است که به صورت محدود توسط برخی افراد صورت گرفته است که به چند مورد از آنها می پردازیم .
اکبر رضا پور در تحقیقی با عنوان درک عدالت در بین جوانان به بررسی این موضوع در بین جامعه در سال 1374 می پردازد. او نتیجه می گیرد که بین دیدگاههای دختران و پسران در زمینه وجود تبعیض اجتماعی و تامین حداقل نیازها توسط جامعه تفاوت معنی داری وجود دارد و دختران بی عدالتی بیشتری در این مورد می بینند این رابطه بین تحصیلات بالاتر و ارزیابی منطقی تر از وجود عدالت در جامعه نیز بر قرار است و افراد با تحصیلات بالاتر جامعه را ناعادلانه تر می دانند ولی بین داشتن تلقی مثبت از عدالت و داشتن درآمد بالاتر رابطه مستقیم وجود دارد. رضا پور در بررسی خود معیارهای مکاتبی مثل مکتب لیبرالیسم و محافظه کاری سنتی و یا معیارهایی بر اساس مفاهیم خاص مثل تساوی طلبی و شایسته سالاری و دیدگاههایی بر اساس نیاز و تقدم مردان بر زنان ، آراء مختلفی را مورد بررسی قرار می دهد در نهایت بر اساس تلفیقی از نظریات طبیعت گرایانه به نتایج مذکور می رسد ولی آنچه در کار وی نادیده گرفته شده است توجه به تاثیر پذیری افراد از عملکرد مدیران جامعه و عدم توجه به تفاوتهای فردی و فیزیولوژیک افراد است . در تحقیقی دیگر که در سال 1378 توسط فردین علیخواه انجام شد به پاسخ به این سئوال پرداخته شد که تعلق به یک قشر خاص چه تاثیری در گرایش نسبت به عدالت و آزادی دارد . در این تحقیق که به عنوان قشر بندی و گرایش به عدالت و آزادی صورت گرفت نظریه عدالت و آزادی کارل مانهایم محور بحث بود و با توجه به آن و دید دارندورف تاثیر سه متغیر بنیادگرایی ، میزان اصلاح طلبی سیاسی افراد و قشر بندی اجتماعی بر گرایش ها مورد سنجش قرار گرفته است . در این کار محقق با تاثیر پذیری از تحولات خرداد 1376 به این نتیجه گیری رسیده است که بین بنیاد گرایی بالا و گرایش به آزادی رابطه معکوس و بین بنیاد گرایی و گرایش به عدالت رابطه مستقیم برقرار است و نیز اقشار بالاتر بیشتر به آزادی و اقشار پائین به عدالت گرایش دارند. نتیجه دیگر این بود که افرادی که اطلاعات سیاسی زیادی ندارند به عدالت بیشتر و دارندگان اطلاعات سیاسی زیاد به آزادی اهمیت بیشتری می دهند . تحقیق دیگری که توسط محمد میر سندسی در سال 1374 انجام گرفت این موضوع را بررسی کرد که کدامیک از وجوه نابرابری اجتماعی یا برابری نزد مردم عادلانه است و آیا برابری و عدالت نزد آنها معنی یکسان دارد؟ محقق با زیر بنا قرار دادن نظریه تخصیص به مسائل عدالت توزیعی و اصل حداکثر کردن سود و اصل انصاف دور کیم پرداخته و در انتها نتیجه گرفته است مردم گرایش مساوات طلبانه در عرصه فرصتها و برخورد برابر در برابر قانون دارند و در عرصه اقتصادی نیز مردم تمایل دارند بین برابری و عدالت یکسان انگاری را وجهه کار خود قرار دهند و در این باره بین زنان و مردان و اکثر گروههای جامعه تفاوت آشکاری وجود ندارد و علاوه بر این بیشترین همبستگی بین سطح تحصیلات و درک عدالت وجود دارد . 1-3)اهـــداف طــرح: انسان به عنوان یک موجود هدفمند در تمام اعمالی که انجام می دهد دارای هدف یا اهدافی است که جهت حرکت وی را مشخص می کند تحقیق نیز به عنوان یک عمل آگاهانه از این امر مستثنی نیست. از آنجا که در طی سال های اخیر که ادعای دمکراتیزه شدن حکومت ها در تمام نقاط جهان به وضوح دیده می شود ،هر روزه بحث کارائی ، شایسته سالاری و لزوم توجه به استحقاق و لیاقت ، فقر ، برابری ، آزادی در جوامع ، داغتر می شود که این مسائل به طور مستقیم با موضوع عدالت در ارتباط هستند. ولی باید توجه کنیم که بین حرف تا عمل فاصله بسیار است و بسیاری از مدعیان مردم سالاری و دمکراسی آن را فقط در شعار های انتخاباتی خود به کار می گیرند و در واقع این موضوع نادیده گرفته شده و کار چندانی در مورد آن چه از سوی مسئولین و چه از سوی اندیشمندان انجام نگرفته است و از عمل به گفته ها در متن زندگی مردم کمتر نشانه مثبتی دیده می شود . از اینرو بر آن شدم با اجرای این تحقیق به این نکته برسم که اقشار مختلف جامعه در بیان و تعریف عدالت و مصادیق آن چه نگرشی دارند و چه عواملی باعث شکل گیری این نوع نگرش ویژه در آنان شده است . این تفکر چگونه در اندیشه و عمل آنها نهادینه شده و تجلی احساس وجود یا عدم وجود عدالت در جامعه در عمل و رفتار شان چگونه است . به طور کلی می توانیم اهداف تحقیق را به دو بخش اهداف کلی و اهداف جزئی به شرح زیر تقسیم کنیم : 1-3-1)اهداف کلی هدف عمده ما در این تحقیق بررسی نوع نگرش و طرز تلقی مردم نسبت به عدالت می باشد. 1-3-2) اهداف جزئی از دیگر اهدافی که در پی هدف اصلی مطرح میشوند ایجاد زمینه شناخت صحیح افراد جامعه در بخش ها و زوایای مختلف اجتماع برای مسئولین است . این شناخت می تواند به مسئولین در زمینه سیاست گذاری های کلان کمک کند و در پی آن به بهداشت روانی جامعه و رها شدن از تشویش و افکار مزاحم کمک شایانی نماید. به ویژه اکنون که راهبرد توسعه از درون و برنامه ریزی از پائین مطرح است ، شناخت جو عمومی جامعه درباره مهمترین موضوعی که مشروعیت نظام را شکل می دهد ضروری است . این اهداف را می توان به شرح زیر فهرست کرد :
به نظر می رسد بررسی اهداف فوق می تواند باعث کمک به شناخت کافی مسئولین از مشکلات جامعه و خواست های مردم شود و مجموعه ای از این تلاش ها می تواند به ارائه راهکار های مناسب برای گسترش بیشتر عدالت اجتماعی در سطح جامعه منجر شود که نتیجه آن جلوگیری از گسترش فقر و تنش های ناشی از آن در سطح جامعه خواهد بود. 1-3-)سئوالات پژوهش: در این تحقیق سئوال اصلی این است که آیا بین نگرش افراد جامعه به عدالت تفاوت وجود دارد و اگر تفاوت وجود دارد ناشی از چه عواملی است . این عوامل با توجه به مولفه ها و عناصر تفاوت بین افراد در قالب سئوالات زیر مطرح شده اند: 1. ویژگی های متفاوت اقتصادی و اجتماعی افراد از قبیل در آمد , محل سکونت , میزان برخورداری از امکانات زندگی و قیمت منزل مسکونی تا چه اندازه در نگرش آنان به عدالت تاثیر دارد؟ 2. آیا عضویت در گروههای سیاسی و اجتماعی تاثیر مثبتی در نگرش به عدالت بازی می کند؟ 3. سطح تحصیلات افراد چه تاثیری در نگرش آنان به عدالت دارد؟ 4. اگاهی افراد از مسائل اقتصادی و اجتماعی جامعه چه تاثیری در نگرش آنها به عدالت دارد؟ 5. رشته شغلی افراد چه تاثیری در نگرش آنان به عدالت دارد؟ 6. سن وجنس افراد چه تاثیری بر روی نگرش آنها به عدالت دارد؟ 7.آیا داشتن تعلقات مذهبی می تواند بر روی نگرش افراد به عدالت در جامعه تاثیر بگذارد؟ برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.
:: بازدید از این مطلب : 115 نوشته شده توسط : مدیر سایت
دانشگاه تهراندانشکده علوم اجتماعیپایان نامه کارشناسی ارشد انسان شناسیعنوانبررسی انسان شناختی بازنمود هویت آذربایجانیدر انجمن های غیر دولتیاستاد راهنماجناب آقای دکتر ناصر فکوهیاستاد مشاورجناب آقای دکتر یحیی مدرسیدانشجو***********برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود فهرست مطالب بخش اول ( کلیات ، روش شناسی ، چارچوب نظری )
بخش دوم : کلیاتی درباره انجمن های غیر دولتی
بخش سوم : یافته های میدانی
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : چکیده این رساله، به بررسی ابعاد عملکرد و فعالیتهای انجمن های غیر دولتی ترک زبان شهرستان تهران پرداخته است . هدف این بررسی ارائه توصیفی از هویت آذربایجانی بر مبنای تعریفی است که اعضای انجمن های غیردولتی مورد مطالعه این پژوهش عرضه می کنند . در واقع این بررسی در پی پاسخ دادن به این سئوال است که هویت آذربایجانی با چه ویژگی های فرهنگی ، زبانی ، سیاسی ، جغرافیایی و … از سوی اعضای انجمن های غیر دولتی تعریف می شود . به این منظور ، هویت آذربایجانی تحت شش فاکتور هویتی شامل فاکتورهای زبانی ، جغرافیایی ، فرهنگی ، سیاسی ، تاریخی ، ملی/ قومی ، دسته بندی و از زبان اعضای انجمن های غیردولتی توصیف شده اند . ضرورت و اهمیت این بررسی به کارکرد انجمن های غیر دولتی بازمی گردد که به عنوان نهاد واسط میان دولت و مردم ، در تصمیم گیری ها و مدیریت اجتماعی و فرهنگی دولت ها تأثیر گذارند . بنابراین شناخت صحیح و علمی از مطالبات و اهداف انجمن های غیردولتی ، می تواند از یک سو دولت را در ساماندهی و پاسخ گویی به این مطالبات یاری کند و از سوی دیگر ارزیابی علمی اعضای انجمن ها از اهداف و عملکردهای خود را سرعت بخشد . روش مطالعه پژوهش کیفی ( میدانی ) بوده است و رویکرد تحلیل داده ها بر مبنای رهیافت های انسانشناسی فرهنگی اتخاذ گردیده است . از آنجایی که این بررسی به موضوعات و مسائل قومی مربوط می شود ، می توان آن را در زمره مطالعات انسانشناسی قومی محسوب کرد .
کلید واژگان ؛ آذربایجان ، انجمن های غیر دولتی ( NGO ) ، هویت گرایی ، فاکتورهای هویتی ، قومیت، ملیت ، سواد قومی و … . بخش اول : ( کلیات ، روش شناسی ، چارچوب نظری ) فصل اول : کلیات
انجمن های غیر دولتی ، از جمله نهادهایی هستند که با اهداف و کارکرد های تعریف شده ای در سطح جامعه تشکیل می شوند . وجود این انجمن ها در وهله اول بنا به پروبلماتیک مشخصی که در جامعه تشخیص می دهند توجیه می شود ، ولی لزوماً وجود یا تشخیص مساله ای واقعی در جامعه نمی تواند ، تشکیل هر انجمنی را توضیح دهد . به عبارت دیگر ، لزومی ندارد که یک مساله اجتماعی در جامعه ( به مفهوم علوم اجتماعی آن ) اظهار شود و سپس گروهی اقدام به تشکیل انجمنی برای شناخت ، توضیح و حل آن مساله اجتماعی نمایند . بنابراین این انجمن ها می توانند در برجسته کردن مسائلی که در سطح جامعه هنوز اظهار نشده اند- از جمله مسأله قومیت ها – نیز تاثیر گذار باشند . تمام انجمن های غیر دولتی ، علاوه بر سلسله مراتبی که در سطح مدیریتی خود دارند ، محور اساسنامه ای که در بدو تاسیس آنرا تدوین می کنند ، حرکت می کنند و نخبگان این انجمن ها تفسیر اصول اساسنامه را برای اعضای انجمن ها و مخاطبان انجمن ها بر عهده دارند . با توجه به اینکه این انجمن ها دارای اولویت های موضوعی در فعالیت های خود هستند ، لذا می توانند تحت عناوین و موضوعات علمی ، سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و … تقسیم شوند . در عین حال ترکیبی از این موضوعات نیز در اولویت های فعالیت انجمن ها می تواند وجود داشته باشد . انجمن های غیر دولتی آذربایجانی ها ، از جمله انجمن های هستند که در دو حوزه فرهنگی و سیاسی فعالیت می کنند . این انجمن ها در شهرها مختلفی وجود دارند . ولی در این پژوهش سعی می شود به بررسی انجمن های ترک زبان تهران ،پرداخته شود . اگرچه نمی توان تفکیک کاملاً دقیق و مشخصی را از حوزه های سیاسی و فرهنگی فعالیت این انجمن ها تشخیص داد ، با این وجود در این تحقیق به بررسی عناصر فرهنگی و کارکردهای فرهنگی این انجمن ها پرداخته خواهد شد . به این ترتیب هدف این تحقیق ، مطالعه ای انسان شناختی در بدست دادن توصیفی دقیق از اهداف و عملکردهای انجمن ها این می باشد . این پژوهش به بررسی انجمن های غیر دولتی آذربایجانی در تهران می پردازد و انجمن هایی را در بر می گیرد که در آنها ، طی انجام فعالیتهایی، هویت قومی مردم ترک زبان ایران بازتولید می شود . در واقع این پژوهش در پی پاسخ به این مساله است که چه نوع شناخت هایی از هویت قومی مردم آذربایجان ( ترک زبانها ) ، در انجمن های غیر دولتی عرضه می شود و این بازنمود هویتی چه نسبتی را با گفتمان فعالین قومی ، گفتمان آکادمیک ، گفتمان روشنفکری ، گفتمان دولتی و دیگر گفتمانهای موجود در ایران برقرار می کند و از طرف دیگر مخاطبان این گفتمان ها ، چگونه این شناخت ها را در اندیشه و رفتارهای عینی خود تعبیر و تفسیر می کنند . بخش عمده پاسخگویان این پژوهش را اعضای اصلی و عادی انجمنهای آذربایجانی تهران و تعدادی را نیز مخاطبان این انجمن ها ، یعنی کسانی که به نحوی با اعضا و فعالیت های این انجمن ها در ارتباط بوده و احیاناً همکاری می کنند ، تشکیل می دهند . در این پژوهش من به دنبال یافتن پاسخ برای این سئوال هستم که ، در انجمن های غیر دولتی آذربایجانی ها در تهران ( در سه نمونه انجمن ، خانه فرزندان آذربایجان ،جمعیت جوانان آذرتوپراق ، مؤسسه غیردولتی ستارخان ) هویت آذربایجانی ، چگونه معرفی می شود . برای بررسی و یافتن پاسخ ، من به بررسی سه سطح از داده ها ، خواهم پرداخت . سطح اول داده های من ، از طریق مطالعه عملکرد ها و فعالیت های سازمانی این سه انجمن ، که از بدو تاسیسشان اجرا شده است – و یا اینکه جزو اهداف و برنامه های آتی این انجمنها ، بوده و قرار است اجرا شود – بدست خواهد آمد . سطح دوم داده من ، که البته مهمترین سطح داده های این پژوهش محسوب می شود ، داده ها و اطلاعات بدست آمده از اعضای اصلی و عادی این انجمن ها خواهد بود . این سطح ، در واقع غیر رسمی ترین و واقعی ترین بخش از داده های تحقیق خواهد بود ، که در آن تفسیرهای فرد فرد اعضای نمونه گیری شده از میان انجمنها ، درباره هویت آذربایجانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت . اهمیت این سطح از داده ها ، از این حیث است که ، هویت آذربایجانی ، در داخل این انجمنها ، بیشتر از آنکه در قالب برنامه های رسمی انجمنها تعریف شود، توسط اعضای آن و به شکلی غیر رسمی باز تعریف می شود . لذا بعضاً ابعادی از این هویت در سطوح غیر رسمی فردی ، و میان اعضای این انجمنها ، به بحث گذارده می شود ، که بحث در باره این ابعاد ، خارج از اساسنامه یا برنامه های انجمن قرار دارد . سطح سوم داده های من ، مربوط به داده هایی می شود که از طریق مخاطبان انجمنها بدست می آید . منظور من از مخاطبان انجمن ها ، افرادی هستند که عضو این انجمنها نیستند ، ولی به عنوان آذربایجانی با این انجمن ها همکاری دارند و با اعضای انجمنها در ارتباط هستند . اهمیت این سطح از داده ها ، از این حیث است ، که تعریف ها و بحث های هویتی افراد غیر عضو در انجمنها نیز ، در نحوه تعریف اعضای انجمنها از هویت آذربایجانی تاثیرگذار است. با این توضیح این بررسی در پی ارائه توصیف و شناختی نزدیک به واقع از گفتمانی قومی است که در قالب انجمنها بازتولید می شوند و در برنامه ریزی های فرهنگی ملی باید به آنها توجه شود . بنابراین هدف این تحقیق ، استخراج گقتمان هویتی ای است که در انجمن های غیر دولتی آذربایجانی های مقیم تهران ، درباره هویت آذربایجانی بازتولید می شود . در این راستا تلاش می شود تا مؤلفه های مختلف هویت آذربایجانی ، از جمله مؤلفه های زبانی ، جغرافیایی ، فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی و … با توجه به تعریفی که این انجمن ها ، و به خصوص اعضای آنها ارائه می دهند ، توصیف شده و به طبقه بندی گویایی از ابعاد و مختصات هویت آذربایجانی ، از منظر گفتمان هویتی انجمن های غیر دولتی دست یابیم . در عین حال استقرار نظری گفتمان هویتی این انجمن ها ، از دیگر اهداف این تحقیق است . به عبارت دیگر ، در این مطالعه ، علاوه بر اینکه تلاش می شود تا توصیف و طبقه بندی نسبتاً دقیقی از تعاریف هویتی این انجمن ها و اعضایشان از هویت آذربایجانی ارائه شود ، در عین حال از دیدگاه نظری ، این تعاریف هویتی ، متناسب با تئوری های هویتی و قوم شناختی ای که در ادبیات نظری انسان شناسی وجود دارد ، تبیین می شوند. نکته آخری که باید به آن اشاره کنم ، این است که ، با وجود آنکه تلاش کرده ام تا در این پژوهش از رویکردهای تقلیل گرای مطالعات قومی در علوم اجتماعی – که غالباً سعی دارند مطالبات قومی را از منظر جامعه شناختی بررسی کنند – فاصله بگیرم ، و تحلیلی فرهنگی از هویت آذربایجانی ( که اعم بر هویت قومی باشد ) ارائه بدهم ، با این حال ، من این پژوهش را در زمره مطالعات قومی قرار می دهم . دلیل این ادعا هم آن است که هویت آذربایجانی در این انجمن ها ، بر محور هویت قومی تعریف شده است ، چرا که اعضای فعال در این انجمن ها به عنوان بخشی از نیروی انسانی جریانی محسوب می شوند ، که به عنوان جریان هویت گرای آذربایجانی مطرح است . بنابراین ، در مبحث پیشینه پژوهش و چارچوب های نظری ، بنا به این استدلال ، بیشتر به ادبیات و نظریه های پژوهش های قومی ، اشاره خواهم داشت .
جامعه ایران سطح بالایی از تنوع قومی را به خود اختصاص داده است . این تنوع قومی یک واقعیت تاریخی است که تجربیات مختلفی را از همزیستی اقوام ایرانی در طول قرنها عرضه می دارد. امر قومی واقعیتی مدرن است که می تواند در کنار و یا در مقابل سیستم مدرن دولت-ملت قرار گیرد . به این لحاظ درک این نکته که مساله قومیت و هویت طلبی قومی می تواند پروبلماتیکی را در عرصه اجتماعی و در تقابل با سیستم مدرن دولت ملت ایجاد کند ، اهمیت زیادی دارد. در کشوری نظیر ایران نیز که از تنوع قومی قابل ملاحظه ای برخوردار است ، این مساله می تواند در قالب جنبش ها و جریان های هویت طلبی ( که کم و بیش با آن مواجهیم ) خود را نشان دهد . با توجه به اینکه توسعه یافتگی قومی امری منفک از توسعه پایدار ملی نبوده و مشرعیت امر ملی در کشور های کثیر الملّه تنها از مشروعیت امر قومی محصول می شود لذا شناختی صحیح از این واقعیت و پاسخگویی به مطالبات این گفتمان ها، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای برقراری توسعه پایدار است . عدم توجه به مختصات گفتمان قومی عملاً می تواند بحران زا باشد . پرابلماتیک هایی چون مهاجرت و حاشیه نشینی ، بحران هویت ، ، فقر فرهنگی اقوام، تجزیه طلبی و … خود به نحوی در ارتباط با نادیده گرفته شدن گفتمان قومی هستند که کمابیش در ایران معاصر با آنها مواجهیم . بنابراین ، ضرورت و اهمیت این مطالعه ، در واقع به اهمیت توجه به مسائل و بحرانهای قومی در ایران باز می گردد . با توجه به اینکه ایران کشوری چند قومیتی است و مطالبات قومی در نیم قرن اخیر به شدت رو به افزایش بوده و این مساله در ایران هم قابل مشاهده است ، لذا ضروری است تا با توصیف وشناختی صحیح و اصولی از مختصات فرهنگی و سیاسی این انجمن ها و اهداف و کارکردهای آنها ، برنامه ریزان فرهنگی را در پاسخگویی صحیح به این مطالبات یاری کرده ، و آنها را در جریان پویایی هویتی که شکلی از تعامل و اجماع هویتی میان اقوام متعدد ساکن ایران است قرار دهیم. با توجه به اینکه انسانشناسی در صدد تعدیل و مدیریت تغییرهای فرهنگی در سطوح محلی و بالتبع جهانی است ، لذا شناختی میان فرهنگی ( بین الاذهانی ) از این جریان ها و از طرفی فیلترینگ بومی عناصر بیگانه ای که از سطوح کلان ملی و جهانی ، وارد فضاهای محلی می شوند ، می تواند در تحقق اجماع فرهنگی ، که در آن هیچ جریان فکری ای در انفعال به سر نمی برد ، تاثیر گذار باشد . در عین حال ، با استناد به توجیهی انسان شناختی از این واقعیت که ، به تعداد فرهنگ ها و هویت های فرهنگی متنوع در داخل هر کشوری ، رشد و پایندگی تمدن آن کشور تضمین می شود ، لذا ضروری است تا در جهت شناسایی و حفظ تک تک این فرهنگ ها گام های مؤثری برداشته شود . برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 97 نوشته شده توسط : مدیر سایت
پایان نامه بررسی انسان شناختی بازنمود هویت آذربایجانیدر علوم اجتماعی - جامعه شناسی / متن کامل پایان نامه با فرمت ورد – دانشگاه تهرانپایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعیگرایش انسان شناسیدر ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانیدو در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
سئوالات اصلی این پژوهش عبارتند از ؛
4- مفاهیم اصلی پژوهش روشن است که در هر پژوهشی ، مفاهیمی کلیدی مورد استفاده قرار می گیرند که لازم است این مفاهیم توسط نگارنده به صورت مشخص تعریف و توضیح داده شوند. در واقع تعریفی که نگارنده هر پژوهش، از برخی مفاهیم کلیدی مورد استفاده در پژوهش ارائه می دهد ، در عین آنکه از سنت علمی ای که آن مفهوم در آن به وجود آمده است ، تبعیت می کند ، از جهاتی نیز ممکن است متفاوت از آن سنت نظری باشد . در توضیح مفاهیم اصلی پژوهش ، واریانس میان مفهوم مورد نظر محقق با سنت علمی آن مفهوم روشن می گردد . از طرف دیگر ، نباید این نکته را نیز از نظر دور داشت ، که احیاناً مفهوم یا مفاهیمی جدید ، توسط خود محقق وارد پژوهش گردد که برای مخاطبان دارای وجوه معناداری کافی نباشد ؛ لذا ضروری است تا این مفاهیم در هر پژوهشی مورد تعریف و تصویب قرار گیرد . بدیهی است ، تعاریف ارائه شده در هر پژوهشی ، حاصل جمع اجماع نظری نگارنده با سنتی خواهد بود که آن مفاهیم درون آن سنت پرورده شده اند ؛ با این توضیح ، به سراغ چند مفهوم اصلی ، که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند می رویم . مفاهیم مورد استفاده من در این پژوهش ، تعاریفی خارج از چارچوب و سنت علمی آن مفاهیم ندارد . با این حال ، وجود واریانسی هرچند نسبی و محدود در این باره ، اجتناب ناپذیر خواهد بود . مهمترین مفهوم اصلی این پژوهش ، مفهوم « هویت » می باشد . در این که چه تعریف یا تعاریفی از این مفهوم در ادبیات علوم اجتماعی و انسان شناسی وجود دارد ، در بخشهای آتی به تفضیل بحث شده است ، اما آنچه که در این بخش توضیح آن لازم به نظر می رسد ، این است که تعریف مورد نظر من از این مفهوم ، نیز ، ناظر بر تعاریف مصوب در علوم اجتماعی و انسان شناسی است . در واقع ، هویت به عنوان مجموعه ای از فاکتورهای روان شناختی ، اجتماعی ، فرهنگی ، قومی و نژادی و … در سطوح فردی و اجتماعی عامل تفکیک و تشبیه عناصر انسانی است . هویت فردی بر تفاوت و هویت جمعی بر شباهت تأکید دارد ( جنکینز: 1381 : 34 ) با این حال ، در این بررسی ، آن مفهومی از هویت مد نظر بوده است ، که بیشتر در سطوح اجتماعی و فرهنگی می تواند قابل بحث باشد . این هویت ، چیزی نیست مگر هویت آذربایجانی ، که توسط مؤلفه ها و فاکتورهای هویتی منحصر به فرد خود ، از سایر هویت های اجتماعی تفکیک می شود . مفهوم « انجمن های غیر دولتی » ، دومین مفهوم ، از مفاهیم کلیدی این پژوهش است که باید در مورد آن توضیح داده شود . در ایران تشکل های غیر دولتی با نام های متعددی نظیر ؛ « انجمن » ، « بنیاد » ، « تشکل » ، « جامعه » ، « جبهه » ، « جمعیت » ، « خانه » ، « دفتر » ، « سازمان » ، « ستاد » ، « سرای » ، « شبکه » ، « شرکت » ، « شورا » ، « کانون » ، « گروه » ، « مؤسسه » ، « مجتمع » ، « مجمع » ، « مرکز » ، «هیئت» و … فعالیت می کنند ( فکوهی :1383: 544 ). با این حال ، در پژوهش حاضر ، از میان این اسامی ، نامِ « انجمن های غیر دولتی » برای بحث درباره این گونه نهادها انتخاب شده است . در عین حال ، در عنوان انجمن های نمونه ی این بررسی ، از اسامی جمعیت ، خانه و … استفاده شده است ( مانند خانه فرزندان آذربایجان ، جمعیت جوانان آذرتوپراق ، مؤسسه غیردولتی ستارخان ). از حیث بار معنایی ای که ممکن است این مفاهیم در پی داشته باشند ، مفهوم « انجمن های غیر دولتی » ، مغایرتی با آن معانی ندارد و به عبارت ساده تر می توان گفت که مترادف این اسامی به کار رفته است ؛ چنانکه در نقل قولهای استفاده شده در این پژوهش ، نویسندگان دیگر از این عناوین ( نظیر NGO ها ، سازمان های غیردولتی ، سازمان های غیر حکومتی و … ) استفاده کرده اند . بنابراین مفهوم مورد نظر من از انجمن های غیردولتی ، مفهومی عام و مشتمل بر مفاهیم و عناوین یاد شده است . مفهوم شناسی واژه « آذربایجان » و « آذربایجانی » نیز ضروری است . چه بسا واژه آذربایجان ، صرفاً دارای مفهوم و بار معنایی خاکی و جغرافیایی است و از طرفی گاه ، می تواند به عنوان صفت « آذربایجانی » ، بر مفهومی ذهنی و معنایی که دارای بار هویتی باشد ، دلالت کند . در این پژوهش ، هر دو صورت معنایی این مفهوم مد نظر بوده است . در واقع هم مفهوم جغرافیایی این واژه مورد بررسی قرار گرفته است و هم بار ذهنی ـ معنایی ( هویتی ) این واژه مورد توجه بوده است . تفکیک اینکه در کجا مفهوم جغرافیایی و در کجا مفهوم هویتی به کار رفته است ، در بخش مربوط به فاکتورهای جغرافیایی هویت آذربایجانی ، صورت پذیرفته است . چهارمین مفهوم مورد استفاده این پژوهش نیز ، مفهوم « قوم » و « قومیت » است . این مفهوم ، در کنار مفهوم « ملت » و « ملیت » ، در بخشهایی از این پژوهش به کرّات مورد استفاده قرار گرفته اند . با این حال ، تلاش شده است تا این مفاهیم نه به طور مجرد ، که از نظر بار هویتی شان به کار روند . بنابراین هدف من در این پژوهش از به کار بردن مفاهیم قوم و قومیت ، بیشتر افاده ی معنا و بار هویتی این واژگان بوده است . به این ترتیب ، مفهوم مستتر « هویت قومی » در اینجا صحیح تر و دقیق تر به نظر می رسد . چرا که از لحاظ منطقی نیز ، هویت عام بر قومیت محسوب می شود و رابطه بین دو مقوله اجتماعی هویت و قومیت ، عموم و خصوص مطلق است؛ هر قومیتی ضرورتاً امکان تعریف هویتی دارد . اما هر هویتی ، ضرورتاً امکان تعریف قومیتی ندارد . قومیت همیشه می تواند به عنوان یکی از فاکتورهای هویت افراد مطرح شود و در عین حال در تعیین هویت افراد می تواند کاملاً خنثی عمل کند . یعنی در تعیین هویت افراد ، در یک واحد اجتماعی – فرهنگی ، هیچ نقشی نداشته باشد . با این حال ، هویت مفهومی است که بدون آن هستی اجتماعی هیچ انسانی را نمی توان تعریف کرد . به عبارتی ما انسان و اجتماع بی هویت نداریم . حالا هویت فرد یا افراد می تواند با قومیت آنها تعریف شود ، می تواند با دین آنها تعریف شود و در عین حال می تواند با مجموعه از فاکتورهای مختلف هویتی نظیر قومیت ، دین ، زبان ، دانش و … تعریف شود . در مورد مفهوم ملت و ملیت نیز ، همین استدلال صادق است . به طوری که در این بررسی هدف از طرح مفهوم ملت یا ملیت ، بیشتر از آنکه ارائه بحثی جامعه شناختی از جدل های روشنفکری بر سر این مفاهیم باشد ، تعریفی بود که اعضای انجمن ها از هویتِ قومی و هویتِ ملی خود عرضه می داشتند . مفهوم کلیدی دیگر دراین پژوهش ، به طور کلی مجموع مفاهیم « فاکتورهای هویتی » است که در بخش سوم ، تحت شش فاکتور هویتی ، از جمله زبان ، جغرافیا ، فرهنگ ، سیاست ، تاریخ و … مورد بحث قرار گرفته اند . در توضیح این مفاهیم ، باید بگویم که ، هویت هر اجتماعی ، از عناصر ، مؤلفه ها و فاکتورهای مختلفی تشکیل می شود . از بین این سه واژه ( عناصر ، مؤلفه ها ، فاکتورها ) ، من واژه «فاکتورها» را برای توصیف هر یک از ویژگی های هویت بخش اجتماعی برگزیده ام . بنابراین هر کدام از این فاکتورها ، در ساختن بخشی از هویت اجتماعی ( در این پژوهش ، هویت آذربایجانی ) ، سهیم اند . بنابراین ، اگر در هر جای این پژوهش ، از فاکتورهای هویتی مختلف استفاده شده است ، مقصود همان عناصر هویت بخشی است که به صورت « صفت » به واژه فاکتور نسبت داده شده است . به عنوان مثال ، منظور از فاکتور های زبانی ، عناصر و مؤلفه های هویتی است که زبانِ هر جامعه ای ، به آن جامعه می بخشد . این پاسخ که « من … زبانم » ، در واقع به مفهوم فاکتورهای زبانی اشاره دارد ، که سعی دارد تا هویت زبانی یک اجتماع را استخراج کند . در مورد سایر فاکتورهای هویتی نیز ، همین معنا مد نظر بوده است.
چنانکه در بخش طرح مسأله این پژوهش ذکر کردم ، این پژوهش به نوعی در زمره مطالعات قومی قرار دارد و لذا ، در این مبحث ، یعنی مبحث ادبیات و پیشینه پژوهش ، به بررسی پیشینه مطالعات قومی خواهم پرداخت . از سالهای دهه 1990 ، « هویت » یکی از چهارچوب های وحدت بخش در مباحثات روشنفکری شده است . چنان به نظر می رسد که همگان راجع به آن حرفی برای گفتن دارند : جامعه شناسان ، مردم شناسان ، دانشمندان علوم سیاسی ، روانشناسان ، جغرافی دانان ، تاریخ دانان ، و فیلسوفان . این گفتگوها بسیار متنوعند : از بحث های آنتونی گیدنز درباره تجدد و خود شناسایی گرفته تا تأکید پست مدرنیستی بر « تفاوت » ؛ و از تلاش های گوناگون فمینیستی برای شالوده شکنی قراردادهای اجتماعی مبتنی بر جنسیت گرفته تا از سردرگمی ناشی از احیای ناسیونالیسم و قومیت گرایی به عنوان نیروهای مهم سیاسی . در هر جا با گفتمان هایی راجع به هویت مواجه می شویم ، و بحث تنها درباره هویت نیست . از دگرگونی نیز سخن می رود : پیدایش هویت های جدید ، احیاء هویت های قدیم ، و دگرگون شدن هویت های موجود (جنکینز :1381 :11 ). از طرف دیگر ، سه فرآیند همزمان ، شامل پدید آمدن دولت های ملی ، مهاجرت های گسترده و جهانی شدن را باید به عنوان پیش زمینه اساسی گسترش علاقه مندی به مطالعات قومی در سالهای اخیر به شمار آورد ( برتون :ضمیمه مترجم : 1380 : 232 ). در ایران ، از نظر ادبیات پژوهش ، رهیافتهای آکادمیک و بعضاً روشنفکری ای که در حوزه قومیت به پژوهش پرداخته اند ، رویکردی کلان نگر و جامعه شناختی نسبت به این مسأله اتخاذ کرده اند که علیرغم تلاش برای ترسیم مرزهای قومی و تصویر مسائل قومی بحران زا ، عملاً در دامان گزاره های کلان ، غیر بومی و اتیک افتاده اند که در برخی موارد نیز رنگ وبوی گفتمان هژمونیک تمرکز گرا و شوونیستی ( که رهیافتی ابزار گرایانه نسبت به مساله قومیت ها را دارد ) داشته اند . بیشتر تحقیقاتی که ترکیب سیاسی و اجتماعی ایران را مورد بررسی قرار می دهند ، تمایل دارند که فاکتور قومیت ها را به حاشیه برانند . این منابع قاطعانه بزرگترین گروه قومیتی ایران ، یعنی آذربایجانی ها را به عنوان اقلیت یکپارچه [ با اکثریت فارس ] که دارای هویت جداگانه ای نبوده و در هویت ایرانی استحاله یافته اند ، توصیف می کنند( شِیفر : 1385: 8 ). اگر چه در چند سال اخیر مطالعات قومی در ایران ، با گشایش نظر پژوهشگران عرصه علوم اجتماعی و علوم سیاسی مواجه بوده است ، لکن مطالعات در این زمینه بسیار کلی و کلان نگر بوده است . آثار بسیار اندکی ، نقش ویژه و اهداف اقلیت های قومی در دوره انقلاب را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند . کارهای اندکی هم که در مورد نقش اقلیت های قومی در انقلاب ایران صورت گرفته مربوط به کردها ، عرب ها و ترکمن ها است و تعداد خیلی کمی از این تحقیقات در مورد نقش آذربایجان در انقلاب می باشد ( شِیفر: 1385 : 11 ). بنابراین ، ادبیات پژوهش ، از حیث این که سابقه مطالعه فرهنگی این انجمن ها وجود داشته باشد ، بسیار کم رنگ است . در واقع مطالعات صورت گرفته در این حوزه ، بیشتر رنگ و بوی سیاسی داشته تا فرهنگی ، و از سوی دیگر دنباله رو چارچوبهای فکری سیاسی بوده است . در حالی که در این بررسی روی عناصر فرهنگی تاکید خواهد شد . بر اساس مطالعات محقق ، آنچه که مسلم است ، جز معدود آثاری ، هنوز تحقیقی جامع و دقیق در مورد رویکرد های قومی انجمن های غیر دولتی آذربایجانی ، که بتوان از آن به عنوان پیشینه تحقیق یاد کرد ، صورت نگرفته است .به طور کلی از جمله نهادها یا مؤسساتی که در زمینه مطالعات قومی راهبردی در ایران به فعالیت می پردازند ، می توان به مؤسسه مطالعات ملی با فصلنامه مطالعات ملی ، پژوهشکده مطالعات راهبردی با فصلنامه مطالعات راهبردی ، فصلنامه فرهنگی اجتماعی گفتگو و … اشاره کرد . از میان ، پژوهشگران مسایل قومی نیز در ایران ، به می توان به مجموعه کتب و مقالات نوشته شده توسط پژوهشگرانی چون حمید احمدی ، کاوه بیات ، ناصر فکوهی ، مجتبی مقصودی ، علی الطائی ، هلنا بنی شرکا و محمد جواد هیئت و … اشاره کرد . از نشریات و پژوهشهای صورت گرفته در خارج از کشور نیز می توان به نشریه تریبون یا « مجله بررسی مسائل جامعه چند فرهنگی » ، منتشره در کشور سوئد و نیز پژوهشگرانی چون برندا شِیفر و رساله دکترای وی با عنوان « شکل گیری هویت جمعی در آذربایجان ایران » اشاره کرد . در مورد مطالعات فرهنگی مربوط به آذربایجان هم ، می توان به نشریات محلی همچون دیلماج ، وارلیق ، آذری ، یارپاق ، نوید آذربایجان و مجموعه نشریات و ویژه نامه های دانشجویی دانشجویان آذربایجانی دانشگاه های سراسر کشور اشاره کرد . ضمن آنکه در محیط وب نیز ، سایت های مختلفی درباره فرهنگ وهویت آذربایجانی ، مطالبی را در اختیار پژوهشگران قرار می دهند . در مأخذ شناسی این پژوهش ، به بخشی از این منابع که می توانند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرند اشاره شده است . برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 104 نوشته شده توسط : مدیر سایت
دانشگاه تهراندانشکده علوم اجتماعیپایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشدعلوم اجتماعی{ گرایش پژوهش علوم اجتماعی }موضوع :بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر برآنآزمون تجربی در شهر اراکاستاد راهنما :دکترهوشنگ نایبیاستادمشاور :دکتر علیرضا محسنی تبریزی
نگارش : *******
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : فصل اول کلیات تحقیق
انسان به حکم اینکه موجودی اجتماعی است و به تعبیری تمایل به زندگی با جمع ریشه در فطرت او دارد، ناگزیر از ایجاد ارتباط با دیگران است، ارتباطی که در پرتو آن موفق می گردد مشکلات و نارسائیهای خود را مرتفع نماید و بطور متقابل در رفع مشکلات و کاستیهای متنوع و متعدد سایرین مؤثر و دارای نقش باشد. بدون شک یکی از اساسی ترین مواردی که ضرورت این ارتباطات بین افراد بشر را تسریع می کند، اعتماد افراد به یکدیگر می باشد. اعتماد در متن کنش های انسان به خصوص در آندسته از کنش ها که جهت گیری معطوف به آینده دارند، نمود پیدا می کند. به بیان دیگر اعتماد آن نوع رابطه کیفی است که به تعبیر کلمن(1377) قدرت عمل کردن را تسریع می کند. اعتماد تسهیل کننده مبادلات در فضای اجتماعی است که هزینه مذاکرات و مبادلات اجتماعی را به حداقل می رساند و برای حل مسائل مربوط به نظم اجتماعی نقش تعیین کننده ای دارد و عنصر پیش قراردادی و مقوم حیات اجتماعی است. همچنین اعتماد اجتماعی موجب می شود که اعضاء یک جامعه به هم نزدیک شوند و به تعامل با یکدیگر در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی بپردازند. در واقع توانایی کار جمعی و معاشرت پذیری انسانها در جامعه به معنی پذیرش صداقت، قابلیت اعتماد کردن، اطمینان و حسن وظیفه آنها نسبت به یکدیگر است.
رساله حاضر بر آن است تا ضمن تشریح فضای مفهومی اعتماد اجتماعی و نیز شناسایی ابعاد آن، عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی را شناسایی کند. به همین منظور، ضمن مروری که بر نظریه های اعتماد اجتماعی دارد با عنایت به فرضیاتی که از این نظریه ها اخذ و به آزمون گذاشته می شود، به بیان عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی می پردازد. همچنین با توجه به یافته ها و نتایج حاصل از تحقیق به بیان راهکارهها و پیشنهاداتی در جهت افزایش میزان اعتماد اجتماعی خواهد پرداخت. در این فصل از تحقیق، به بیان طرح مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق واهداف تحقیق می پردازیم. 1- 1- طرح مسئله در بستر تعاملات اجتماعی و گروهی، اعتماد بعنوان یک سازوکار اجتماعی با کارکردهای متعدد اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و روان شناختی خود نقش مهمی را ایفا می کند. بسیاری از جامعه شناسان معتقدند که اعتماد پایه اساسی نظم اجتماعی می باشد، اعتماد، تنش ها را کاهش می دهد و انسجام را افزایش می دهد. آنچه که باعث اعتماد مردم به یکدیگر می شود، احساس امنیت است و برای حرکت موفقیت آمیز اقتصاد و افزایش مشروعیت حکام و توسعه سیاسی ضرورت دارد. اعتماد را نمی توان بطور مصنوعی ایجاد کرد. اعتماد محصول شرایط اجتماعی و اقتصادی خاصی در جامعه است که در طول زمان از طریق سلسله ای از تعامل شکل می گیرد. در جامعه ایران با توجه به این که حد بالای هرم جمعیت را جوانان تشکیل می دهند، باز تولید سرمایه اجتماعی موضوع جدی و اصلی قلمداد می شود. باید اشاره کرد که اگر اعتماد در سطح تمام روابط اجتماعی در جامعه منتشر شود یا به عبارت دیگر حس ظن نسبت به همه افراد در روابط اجتماعی و در روابط افراد با نهادهای اجتماعی جامعه گسترش و تعمیم یابد، در آن صورت می توان شاهد شکل گیری هویت جامعه ای ( ملی ) علیرغم وجود سایر هویت های جمعی از قبیل محلی، محله ای، سازمانی، دینی، قومی و . . .
بود. به طورکلی وجود اعتماد در روابط و مبادلات اجتماعی میان کنشگران احساسات مثبت ایجاد می کند و تولید احساسات مثبت در روابط میان کنشگران باعث همبستگی اجتماعی می شود. در چنین شرایطی کنشگران در کنار یکدیگر احساس امنیت می کنند، درک همبستگی و امنیت، تعهد بیشتر به رابطه را به دنبال دارد. کنشگران در چنین شرایطی تنها به فکر منافع خودشان نیستند، بلکه رفاه سایر کنشگران را نیز مورد توجه قرار می دهند. این احساس دگرخواهی، موجب تقویت امنیت، تعهد و مقبولیت اجتماعی ( عزت و احترام و . . . ) می شود. از طرف دیگر پیرامون اعتماد اجتماعی سئوالات مختلفی به ذهن خطور می کند، از جمله آنکه افراد یک جامعه به چه میزان در روابط اجتماعی خود حاضر می شوند با دیگرانی که رابطه فامیلی و خویشاوندی ندارند، براساس یک آرمان یا برنامه عملی مشترک جمع شوند و به چه میزان به هم اعتماد می کنند و هدف مشترک خود را با سازماندهی مشترک، حتی المقدور به شکل مدون، حقوقی و دارای جنبه رسمی پیگیری می کنند؟ آیا مردم در زندگی روزمره خودعموماً صادق، درستکار و قابل اعتماد هستند یا متقلب، ریاکار و دروغگو می باشند؟ چرا اعتماد اجتماعی، پایه و اساس زندگی اجتماعی است؟ هیچ کس قادر نیست که از پذیرفتن آنچه در زندگی روزمره با آن روبرو می شود سرباز زند. اعتماد نیز مانند خوش بینی برای سلامت روانی اساسی است. بنابرین بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن مسئله اصلی تحقیق حاضر محسوب می شود و در این راستا چند سئوال مطرح می گردد: 1- اعتماد اجتماعی چیست و دارای چه ابعاد و سطوحی می باشد؟ 2- رویکردهای تبیین کننده اعتماد اجتماعی کدامند؟ 3- چه عواملی در کاهش یا افزایش میزان اعتماد اجتماعی در جامعه مورد مطالعه نقش دارند؟
4- چه راهکارهایی را می توان برای افزایش میزان اعتماد اجتماعی ارائه داد؟ 1 -2- اهمیت و ضرورت تحقیق یکی از اساسی ترین مسائلی که جوامع امروزی با آن مواجهند، مسئله انسجام اجتماعی است و اعتماد بعنوان یکی از عناصر کلیدی مؤثر در ایجاد انسجام تلقی می شود. وجود اعتماد اجتماعی متقابل و احساس مسئولیت تعمیم یافته بستر مناسب برای تعاملات اجتماعی عام گرایانه یا ترجیح ضوابط و ملاک های عام و غیرشخصی را فراهم می آورد و تحدید قلمرو عواطف، اعتماد و احساس مسئولیت و تعهد به جنبه های محدود و خاص و تفکیک خودی و غیرخودی تعاملات اجتماعی را به سمت و سوی روابط خاص گرایانه متمایل خواهد نمود. در جامعه ایران به دلیل عدم غلبه فرهنگ کتبی و غلبه تاریخی فرهنگ شفاهی و شاید به دلیل تهاجم های مکرر نیروهای خارجی، ناملایمات داخلی و شرایط ناشی از وضعیت جغرافیایی که باعث قحطی و گرسنگی های مکرر می شده است و همچنین غلبه نظام ملوک الطوایفی در طول صدها سال و ضعف یا استبداد بیش از هر قدرت مرکزی در بیشتر مناطق ایران شرایطی فراهم شده است که اعتماد اجتماعی از کانال هایی غیر ازکانال های سنتی یعنی نظام خویشاوندی و فامیلی در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی چندان عملی نبوده است . بنابراین ما ملت ایران نسبت به افرادی که با آنها از طریق سازوکار های سنتی عشایری، خویشاوندی، رابطه محکم پیشین نداشته باشیم برای کنش، چندان وارد تعاملات نمی شویم. شاید هم این مسئله قدری به بسته بودن عرصه های عمومی و قدری نیز به خصلت های فرهنگی و رفتاری ما ایرانیان بر می گردد که باعث محافظه کاری در روابط اجتماعی می شود. لذا اگر اعتمادهای یک به یک شکل نگیرد، این عدم
اعتماد منجر به این می شود که روابط اجتماعی با احتیاط محافظه کاریهای بسیار زیاد پیش برود. نتایج منفی این فرایند سخت یافتن همکاران و هم اندیشان، باعث می شود بسیاری افراد از منافع احتمالی چنین شکل گیری گروهی صرف نظر کنند و در نتیجه به همین زندگی سلولی و فردی و در نهایت در حلقه سنتی اجتماعی خود بازگشت کنند و عمل جمعی مخاطره آمیز و پرخطر تلقی گردد. در مورد ضرورت تحقیق پیرامون اعتماد اجتماعی باید به این نکته اشاره کرد که بی اعتمادی اجتماعی نسبت به دیگرانی که خارج از حلقه قابل اعتماد خویشاوندی و دوستان قرار می گیرند، به این منجر می شود که روابط اجتماعی همیشه به صورت تصادفی و پراکنده و منطقی و همراه با ملاحظات و احتیاط های بسیار زیاد صورت بگیرد و در نتیجه اصلاً امکان جمع شدن افراد دور هم و پذیرش نقش ها و مسئولیتهای معینی مبتنی بر منافع آن گروه یا تشکل کاهش یابد. 1-3- اهداف تحقیق با توجه به اینکه انجام هر تحقیق اجتماعی منوط به لحاظ کردن یکسری اهدافی خاص می باشد تا مسیر حرکت تحقیق بر اساس آن اهداف مشخص شود و در پایان تحقیق نیز انتظار می رود که محقق به آن اهداف جامه عمل بپوشاند. تحقیق حاضر نیز از این امر مثتثنی نبوده و لذا درصدد تحقّق اهداف ذیل می باشد: 1- تشریح مفهوم اعتماد اجتماعی و ابعاد آن. 2- تشریح رویکرد های تبیین کننده اعتماد اجتماعی. 3- سنجش اعتماد اجتماعی و سطوح مختلف آن در جامعه مورد مطالعه. 4- بررسی عوامل مؤثر بر میزان اعتماد اجتماعی در جامعه مورد مطالعه. برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید. :: بازدید از این مطلب : 114 نوشته شده توسط : مدیر سایت
بسمه تعالیدانشگاه تهران |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 25/19 | نوزده و بیست و پنج صدم |
با نمره نهایی: ارزیابی نمود.
| ردیف | مشخصات هیأت داوران | نام و نام خانوادگی | مرتبه دانشگاهی | دانشگاه | امضاء |
| 1 | اساتید راهنما | دکتر حسین محمودیان | استادیار | تهران
|
|
| 2 | استاد مشاور | دکتر محمود قاضی طباطبایی | دانشیار | تهران | |
| 3 | استاد داور | دکتر شهلا کاظمی پور | استادیار | تهران | |
| 4 | مدیر گروه آموزشی | دکتر محمدجلال عباسی
شوازی |
دانشیار | تهران | |
| 5 | معاون تحصیلات تکمیلی | دکتراعظم راودراد | دانشیار | تهران |
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده:
مذهب و تعلقات مذهبی یکی از عوامل تاثیر گذار در مباحث و مسایل جمعیتی، بخصوص باروری، است که کمتر مورد توجه جمعیت شناسان قرار گرفته است. دیدگاهها و نظریات ادیان الهی منجمله اسلام در مورد مسایل جمعیتی، افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه می کنند.
در پژوهش حاضر باروری دو گروه مذهبی شیعه و سنی شهر گله دار از توابع شهرستان مهر، مورد بررسی قرار گرفته است. مساله اولیه و اصلی این پژوهش این بود که چرا در نواحی مرزی ایران باروری زنان اهل سنت از زنان شیعه بالاتر است. پژوهش عباسی و دیگران (1383) نشان می دهد که زنان اهل سنت با وجود دریافت کمک مالی دولت، باروری بالاتری را نسبت به زنان شیعه خواستارند که خود، نشان دهنده این مساله است که عوامل اقتصادی تنها عامل تعیین کننده در باروری به شمار نمیرود.فرهنگ و عوامل فرهنگی از جمله عواملی است که باروری دو گروه قومی یا مذهبی را دستخوش تغییر می کند.
هدف از بررسی شناخت میزان تاثیر مذهب و تعلقات مذهبی در میان دو گروه مذهبی بوده است، که بدین منظور تمامی متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی کنترل شد تا تاثیر خالص مذهب بر باروری باقی بماند.
فرضیه الهیات ویژه شده، خصایص و ویژگیها، پایگاه گروه اقلیت اساس تئوریکی پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. . نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر چنین بیان میشود که مذهب بر باروری تاثیر معنادار دارد و با کنترل کردن متغیرهای اجتماعی و اقتصادی و جمعیتی این رابطه معنادار خواهد ماند گرچه رابطه دو متغیرضعیف تر می شود. در پژوهش حاضر تفاوت باروری دو گروه مذهبی را بر اساس بخش دوم فرضیه گروه اقلیت تبیین کردیم که تفاوت باروری دو گروه بعد از کنترل تمامی عوامل باقی ماند و این بدین دلیل است که در جامعه مورد بررسی همانندی اقتصادی و اجتماعی قبل از فرهنگ پذیری حادث میشود.
مقدمه:
تعلق دینی پدیده ای است که تا حدود زیادی هستی وموجودیت فرد را تشکیل می دهد و به شهادت تاریخ تاثیر زیادی در هنر، ادبیات، فلسفه و نظام های اجتماعی وسیاسی داشته است. مذهب، کتاب قانون زندگی را معرفی می کند. این کتاب قانون، مجموعه ای از ارزشها و آداب و رسوم است که افراد و گروههای مختلف در آن سهیمند و بدین ترتیب راهنمایی برای مرگ و زندگی افراد بشمار می آید.
تعلقات مذهبی، بعنوان یکی از عوامل موثر در مسایل جمعیتی، بخصوص باروری، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. دیدگاهها و نظریات ادیان الهی منجمله اسلام در مورد مسایل جمعیتی، افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه می کنند. مطالعات انجام شده نشان دهنده این واقعیت است که کشورهای با اکثریت مسلمان، پایین ترین کاهش باروری را تجربه کرده اند و تصویری نمایان از کشورهایی اند که نرخ باروری بالایی دارند.
دین اسلام به دو شاخه بزرگ و مهم تقسیم می شود: شیعه وسنی. بعد از وفات پیامبر این تقسیمات بوجود آمد و در دوران خلفای راشدین ثبات بیشتری یافت که اختلافاتی را در زمینه دیدگاههای نظری و عملی مسلمانان بوجود آورد.
در حال حاضر 99.5 درصد از جمعیت ایران را مسلمانان تشکیل می دهند که 92 درصد از این جمعیت را شیعیان و 8 درصد باقی مانده را مسلمانان اهل تسنن تشکیل می دهند. اقلیت مذهبی اهل تسنن بیشتر در نواحی مرزی ایران سکونت دارند و از لحاظ باروری سطح نسبتا بالاتری نسبت به کل کشور دارند هر چند به طور عمومی در سه دهه اخیر جریانات باروری در تمامی استانها، مشابه باروری سطح ملی بوده است( دراین سه دهه باروری در تمامی نقاط کشور تنزل پیدا کرده است ).
در تبیین عوامل موثر بر باروری عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی نقش دارند و در تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده به هر کدام از این ابعاد، از جهات مختلف پرداخته شده است. پژوهش حاضر تاثیر و نقش مذهب بر باروری را مورد بررسی و ارزیابی قرارمی دهد.
طرح مساله:
جمعیت ایران از آغاز قرن بیستم تاکنون فراز و نشیب های گوناگونی را سپری کرده است. این جمعیت در آغاز قرن بیستم در حدود 10 میلیون (آقاجانیان،1991: 703) و در میانه سال 2004 میلادی به67.14 (PRB,2004) رسیده است.
مطالعات انجام شده در زمینه باروری در ایران (آقاجانیان،1991؛ عباسی شوازی ودیگران،2001) به این مسأله اشاره دارد که شناخت عوامل مؤثر بر تحولات باروری مورد توجه محققان علوم اجتماعی بوده است. کالدول (1982) در تئوری خود، موضوع باروری را به سیر جریان ثروت مرتبط می داند (عباسی شوازی: 1383). مک نیکول (1994: 202- 201) در تبیین باروری، به مجموعه ای از عوامل که در یک ساختار، دارای کنش متقابل اند؛ اشاره می کند. استرلین درتئوری خود، (عرضه – تقاضا) سطح باروری یک جامعه را متأثر از انتخاب های زوجین می داند؛ که بر اساس زمینه فرهنگی و خانوادگی آنها شکل می گیرد (حسینی،1381: 53).
علاوه بر عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر باروری، دین و مذهب نیز به عنوان یک مقوله فرهنگی می توانند بخشی از تحولات و تغییرات باروری را تبیین نمایند و این مساله را روشن کنند که چرا افرادی با اوضاع اقتصادی و اجتماعی مشابه و برابر در مورد رفتار باروری به صورت متفاوت عمل می کنند.
در زمینه ارتباط دین و مذهب و باروری مطالعات چندی صورت گرفته است (موشر و هندرشات، 1948؛وان هیک، 1956؛ چمی،1961 و 1997؛ گلد شایدر،1969و 1971؛ پترسن، 1969؛ بین و وود،1974؛ پولمن و والش؛1975؛ بین و مارکوم،1978؛ هالی،1978؛ وستاف و جونز، 1979؛ موشر،هندرشات و هورن،1986؛ اوبرمایر،1992؛ می ستری،1999؛ مک کویلان،2004؛ آدسرا،2005) که به تفاوت باروری درگروههای دینی اشاره دارند. علی رغم پژوهش های انجام شده در زمینه باروری در ایران ( کیرک،1978؛ عالی نژاد ومحمودی،1378؛ عباسی شوازی و دیگران،1380….) می توان چنین اظهار کرد که مساله مذهب در مرکز ثقل پژوهشهای انجام شده قرار نداشته و بر همین اساس این پژوهشها رابطه مذهب و باروری را بدرستی مورد ارزیابی قرار نداده اند و این در حالی است که اقلیتهای دینی و مذهبی گوناگونی در ایران ساکن می باشند. اکثریت قریب به اتفاق ساکنان نواحی مرزی ایران را مسلمانان اهل سنت تشکیل می دهند. آمارهای موجود حاکی از تفاوت نرخ باروری مسلمانان شیعه و سنی در ایران است ( عباسی شوازی، 1382).
مساله اصلی این است که چرا زنان شیعه نسبت به زنان اهل تسنن باروری کمتری دارند؟ آیا تعالیم مذهبی می تواند این تفاوت ها را تبیین نماید؟ یا اینکه پایگاه اقتصادی و اجتماعی و موقعیت سیاسی و فرهنگی عامل این تفاوت ها است؟
بررسی های انجام شده نشان می دهد که 40 درصد از زنان استان سیستان و بلوچستان در صورت کمک مالی دولت خواهان فرزند بیشترند که از این میان 29.2 درصد را زنان اهل تسنن و 19.8 درصد را زنان شیعه تشکیل می دهند. در مورد اجرای برنامه های تنبیهی دولت در قبال کاهش باروری، زنان شیعه دیدگاه مثبت تری به مساله مورد بررسی داشته اند (عباسی شوازی ودیگران،1381). پس می توان گفت که علت انتخاب این موضوع را در دو عامل اصلی می توان جستجو کرد:
در این تحقیق ما به بررسی باروری افتراقی این دو گروه مذهبی در شهرستان مهر، بخش گله دار؛ در استان فارس می پردازیم. علت انتخاب نمونه در این منطقه را می توان به عوامل چندی نسبت داد:
امروزه تنها سه درصد از کشورهای جهان خواهان افزایش جمعیت می باشند. هفده درصد، جمعیت خود را مطلوب ومتناسب می دانند در حالی که هشتاد درصد از کشورهای جهان طالب کاهش باروری هستند (طلعتی، 1383: 63-62). روند باروری در ایران به این صورت بوده که، از سال 64 به بعد شروع به کاهش کرده و از اواخر دهه 60 سرعت چشمگیری به خود گرفته است ( عباسی شوازی:1379،1381). مطالعه عباسی و دیگران (1381) در مورد روند تحولات باروری در ایران نشان می دهد که باروری کل زنان اهل تسنن (4.8 فرزند) نسبت به زنان شیعه (3.4 فرزند ) در سطح بالاتری قرار دارد. تفاوت باروری اهل سنت وشیعه و متفاوت بودن باروری استانهای سنی نشین با بقیه استانها از عوامل متعددی ناشی می شود. عوامل مختلفی می تواند نظر محقق را در زمینه تفاوت نرخ باروری گروه های مذهبی به خود جلب کند. متفاوت بودن ارزشها، هنجارها، تعالیم مذهبی مرتبط به تولید مثل، مجاز بودن یا نبودن استفاده از وسایل جلوگیری از حاملگی و سن ازدواج از این جمله اند . پژوهش حاضر به منظور تبیین تفاوت باروری دو گروه مذهبی شیعه و سنی، بررسی نقش و تاثیر آموزه های دینی و تعلقات مذهبی افراد در این تفاوتها، صورت می گیرد.
پژوهش حاضر می کوشد تا در بستر تغییرات باروری این دو گروه و تعلقات مذهبی متفاوت به پرسش های زیر پاسخ دهد:
اهمیت موضوع:
از مهم ترین مقوله های علم جمعیت، مطالعه باروری است. باروری یکی از رویدادهای طبیعی جمعیت و از عناصر مهم رشد جمعیت است. در زمینه باروری مطالعات و بررسی های متعددی چه در ایران و چه در خارج از ایران صورت پذیرفته و جنبه های مختلف این مفهوم و عوامل مؤثر بر آن مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته است.
انجام بررسی های متعدد در ارتباط با این موضوع میزان اهمیت پژوهش حاضر را روشن و آشکار می نماید. با تمام این وجود پژوهش حاضر به چند دلیل حائز اهمیت است:
اهداف تحقیق:
دراین تحقیق بدنبال بررسی و بسط این موضوع هستیم که آیا مذهب بعنوان یک متغیر مستقل، می‌تواند تاثیر معناداری بر باروری داشته باشد و تفاوتهای باروری دو گروه مذهبی را تبیین کند؟ برای دستیابی به این هدف، دو گروه مذهبی (شیعه و سنی) که در هر گروه افراد از لحاظ متغیرهای اقتصادی و اجتماعی همچون (تحصیلات، درآمد، محل زندگی و…) شرایط نسبتاَ یکسانی داشته باشند را انتخاب کرده، و با کنترل این متغیرها، تاثیر مذهب را بعنوان متغیر مستقل می سنجیم[1]. ما به دنبال آزمون کردن این موضوع هستیم که آیا همبستگی مذهب و باروری، بعد از مشخص شدن شرایط اقتصادی و اجتماعی گروهها، باقی می ماند.
هدف کلی:
مقایسه باروری مسلمانان اهل تشیع و تسنن (شهرستان مهر، بخش گله دار) هدف اصلی و اولیه این پژوهش است،که خود مقدمه ای برای شناخت همه جانبه تأثیر مذهب و آموزهای مذهبی بر باروری بشمار می رود.
اهداف جزیی:
الف) شناخت و اندازه گیری میزان باروری مسلمانان اهل تسنن وتشیع.
ب)شناخت عوامل مؤثر بر باروری گروههای مورد پژوهش و تعیین میزان تأثیر آنها.
ج) بررسی و شناخت مکانیزم تأثیرگذاری مذهب و تعلقات مذهبی بر باروری دو گروه.
1) در این پژوهش سعی بر آن شده که افراد دو گروه مذهبی به صورت جداگانه (شیعیان در محله های شیعه نشین و اهل تسنن در محله های سنی نشین) از محله های هم جوار انتخاب شوند با این پیش فرض که از لحاظ متغیرهای اجتماعی و اقتصادی وضعیتی مشابه دارند.
برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید.
|
| |
| وب : | |
| پیام : | |
| 2+2=: | |
| (Refresh) | |
|
متن دلخواه شما
|
|
|
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
